63 ToŃ, czyli oTcHŁaŃ czyli cHTHoN… czyli *dhghem-, czyli ZieMia/Gaia?!!

Słowo się rzekło, więc cHŁoDNe cHŁoDu TcHNieNie w Cię TcHNę TcHaWiCą mą. CHŁoDNo je cHłoŃ. oCHŁoŃ szybko, bo inaczej ToNi oTcHŁaŃ cHŁoDNa i cHŁoNNA, PoCHŁoNIE Cię i WCHŁoNie w C(h)aŁoŚCi, jak cHTHoN… czyli *dhghem-, czyli Sie/Zie/Gie(Ma/Mia)/Ga(m)ia?!! Nic podobnego, bo oTcHŁań, to nie ZieMia/Gie(m)ia, aczkolwiek ZieMia/Gie(m)ia może być w oTcHŁaNi, a oTcHŁaŃ w ZieMi/Gie(m)i!

Zgodnie z obietnicą daną tu:
https://skribh.wordpress.com/2015/04/10/40-homo-nie-wiadomo-homo-somo-sam-czyli-jedno-i-to-samo
i tu:
https://skribh.wordpress.com/2015/04/04/27-nie-tylko-jezykowa-hemisemi-prawda-czyli-co-taka-pol-czystosc
przygotowałem źródłosłów kolejnego rzekomo „greckiego” słowa, tym razem zbudowanego na rdzeniu cHTHoN. Słowo to jest powszechnie używane w zbitkach/ połączeniach wyrazowych jak np. allo+chthon, auto+chthon itd. Jak widać, jest to słowo ważne a wręcz kluczowe, ze względu choćby na spory o pochodzenie Słowian, ale i nie tylko dlatego. Można przypuszczać, że istnienie tego słowa w tzw. j. greckim (domyślam się że „atestowano”, czyli zapisywano je już tzw. pismem „linearnym”, czyli liniowym B) już w czasach tzw. Ahaiów, czyli Mykeńczyków itp, czyli nawet ok. 36 wieków temu, a może i wcześniej. Jest to słowo stare i nawiązuje ono pośrednio do tradycji pustynnej, a bezpośrednio do wierzeń i tzw. mitologii greckiej, a szerzej do wcześniejszych wierzeń tzw. indo-europejskich i jest związane niby z ziemią, ale w sumie nie tylko, a nawet w sumie nie tyle z ziemią, a z czymś co jest pod powierzchnią, w głębi, głębinie, toni, otchłani… itd.

Znaczenia tego słowa zostało zniekształcone przez jego niedokładne zrozumienie i wymawianie przez tzw. Ahaiów/Mykeńczyków itp. i innych, którzy to słowo TYLKO ZAPOŻYCZYLI, a następnie niedokładnie tłumaczyli sobie prawdziwą istotę jego pierwotnego znaczenia.

Na podstawie przedstawionych poniżej źródeł i informacji w nich zawartych twierdzę że

1.
We współczesnym języku nowogreckim, jak i w jego licznych poprzednikach, istniały i istnieją dwa różne rdzenie związane znaczeniowo z pojęciem „ZieMia”
a. Ge – odpowiadający słowiańskiemu rdzeniowi/słowu (Z(ie)), Zie+(Ma/Mia)
b. cHTHoN odpowiadający słowiańskim rdzeniom/słowom (TN,TNT/CNT/CNC), ToŃ, ToNąĆ/T, oTcHŁ+(ań), cHłóD, cHŁoDNy, TcHNij, TcHNąĆ/T, TcHNieNie, TcHaWiCa, (T)CiąĆ/T, TNij… itd.

2.
Rdzeń Ge (itp.) jest znaczeniowo związany z ziemią jako taką i odpowiada słowu Gaia (itp.). Słowo Gaia jest to zniekształcony rdzeń/słowo (Z(ie)), Zie+(Ma/Mia), na podobnej zasadzie jak GNoZa, GNoSiS, to zniekształcony rdzeń/słowo/ (ZNT), ZNaĆ/T, . http://pl.wikipedia.org/wiki/Gnoza

Uwaga!

W j. słowiańskim/ istnieją rdzenie/słowa (GN, GNT, GNS, itp.) GNaĆ/T, GNiĆ/T, GNieŚĆ,  itp, które są rdzeniami tzw. centum/kentum i które rzekomo PRZESZŁY TZW. SATEMIZACJIĘ!!! Jednocześnie istnieją rdzenie /słowa (ZN, ZNT, ZNS, itp.) ZNiCz, ZNaCzNy, ZNaK, ZNaCzyĆ/T, ZNiKaĆ/T, ZNiSzCz, ZNoSiĆ/T, które jej nie przeszły!!!

3.
Rdzeń cHTHon jest znaczeniowo związany z tym co jest pod ziemią i jest zniekształconymi słowami/rdzeniami (TN,TNT/CNT/CNC) ToŃ, ToNąĆ/T, oTcHŁaŃ, cHŁoNąĆ/T, PocHŁoNąĆ/T, cHŁoNNy, oCHŁoŃ, WCHŁoNąĆ/T, TNij, CiąĆ/T itd, a także cHŁóD, cHŁoDNo itp. itd. Wywodzenie rdzenia cHTHoN od rzekomo odtworzonego rdzenia tzw. PIE *dhghem-, to PRZECIW-SŁOWIAŃSKIE MATACTWO, czyli MANIPULACJA, która jest wytłumaczona jako „metateza/metathesis”, czyli przestawka.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Przestawka.
Przestawka (metateza) – jeden z podstawowych zależnych procesów fonetycznych, polegająca na zmianie kolejności sąsiednich głosek.
(…)

Wystarczy porównać ilość słowiańskich i „greckich” wyrazów zbudowanych na tych rdzeniach, jak i ich znaczenie, żeby zrozumieć, że nawet współczesny język słowiański, jakim jest j. polski jest BOGATSZY niż j. nowogrecki i jego poprzednicy i zawiera w sobie WSZYSTKIE RODZAJE RDZENI, w tym rdzeń tzw. PRAWDZIWE CENTUM, jak (CC/T), CiąĆ/T itp, który to rdzeń NIE WYSTĘPUJE W JĘZYKACH tzw. CENTUM/KENTUM/HENTUM, a jedynie w j. słowiańskim!!!

Jeśli ktoś uważa, że nie mam racji, proszę sobie samemu policzyć wyrazy bliskoznaczne o podobnych rdzeniach, występujące w obu wymienionych tu językach tzw. indo-europejskich. Dodatkowe zadanie dla niedowiarków: Proszę o podanie dowodu ma wywiedzenie rdzenia cHTHoN z *g’hom-en-, *g’hmō- lub *dhghem-! Proszę zwrócić uwagę, że poza dwoma niemymi dźwiękami zapisywanymi jako „H”, w tych dwóch rdzeniach nie ma ŻADNYCH INNYCH PODOBIEŃSTW!!!

cHTHoN
DHGHeM

Dla niedowiarków: Jeśli chodzi o dźwięk zapisywany w alfabecie greckim jako „H”, czyli tzw. nieme lub niewymawiane greckie „H”, proszę sobie sprawdzić, jak to z tym było, patrz: http://en.wikipedia.org/wiki/Rough_breathing

Dodatkowo w j. słowiańskim mamy takie słowa jak np. GuMNo, GMiNa itp, które są zbudowane na rdzeniu (GMN), tzw, centum/kentum i które to wyrazy są związane z SieMią/ZieMią/GieMią/Ga(m)ią, a skoro posiadają dźwięk zapisywany jako „G”, to oznacza że NIE PRZESZŁY TZW. SATEMIZACJI!

Dodatkowo istnieją jeszcze w j. słowiańskim takie rdzenie jak: cHŁoN/Ń, SŁoN/Ń, KŁoN/Ń, co świadczy o tym, że j. słowiański posiada i posiadał WSZYSTKIE RODZAJE RDZENI nie tylko tzw. satem, czy tzw. centum/kentum, ale PRAWDZIWE CENTUM, czyli rdzenie oparte o dźwięk zapisywany jako „C”, który to dźwięk NIE WYSTĘPUJE W JĘZYKACH tzw. CENTUM/KENTUM/HENTUM, a jedynie w j. słowiańskim!!!

Zanim udowodnię, że było i jest jak napisałem, prześledźmy najpierw to, co można dowiedzieć się o tym słowie i jak jest wytłumaczone jego pochodzenie (i czy w ogóle jest) i jego znaczenie.

Pragnę jeszcze dodać, że słowo oTcHŁań jest jednym z ważniejszych słów w tradycji pustynnej, zwłaszcza w krześcijaństwie, ale nie będę zajmował się jego wywodzeniem w tej tradycji, ponieważ jego rozumienie jest to jeszcze bardziej wtórne i zniekształcone nawet w porównaniu do tradycji greckiej, patrz: http://pl.wikipedia.org/wiki/Otch%C5%82a%C5%84

Zacznijmy najpierw od źródeł w j. polskim:

http://synonim.net/synonim/otch%C5%82a%C5%84
Synonimy do słowa otchłań:
bezdeń, bezkres, bezkresność, bezmiar, czeluść, dół, dziura, głąb, głębia, głębina, głębokość, jama, morze, nieskończoność, obryw, ocean, odmęt, odmęty, ogrom, osuwisko, pęknięcie, pokaźność, potop, powódź, przepaść, rozpadlina, rozstęp, spękanie, szczelina, ton, toń, topiel, topielisko, urwisko, uskok, wielkość, wyrwa, zalew…

http://pl.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3stwa_chtoniczne

Bóstwa chtoniczne

Bóstwa chtoniczne (gr.χθόνιοςchthónios ‘w, pod, poniżej ziemi’, od χθών chthṓn, ‘ziemia’^[1]; odnoszący się do Ziemi; ziemski; podziemny; zrodzony z ziemi) – typ bóstw tellurycznych. Są to bóstwa ciemności i śmierci oraz ziemi i jej płodności.

Słowo „chtoniczny” nawiązuje lub odnosi się do bóstw lub duchów z zaświatów, związanych zwłaszcza z religią starożytnej Grecji.

Kulty chtoniczne znane są w większości religii. Wiążą się ściśle z kultem Matki-Ziemi, z którego prawdopodobnie się rozwinęły. Ważnym punktem jest tu utożsamienie Ziemi z łonem kobiety: człowiek rodzi się z łona matki-kobiety, aby po śmierci wrócić do łona Matki-Ziemi (śmierć widziana jako powrót do „domu”). Podkreśla to nierozerwalny związek narodzin i śmierci, który człowiek uświadomił sobie prawdopodobnie wraz z odkryciem rolnictwa i dostrzeżeniem analogii pomiędzy życiem ludzkim a życiem rośliny – kruchym, lecz nieustannie odradzającym się z łona ziemi.

Wobec tego nie dziwi powiązanie bóstw chtonicznych zarówno z wegetacją, jak i ze śmiercią. Typowym przykładem bóstw chtonicznych są:

• greckie: Demeter, Dionizos, Erynie, Hades, Hypnos, Kery, Persefona, Tanatos
• etruski Voltumna (Veltha)
• rzymska Ceres i Proserpina (a także Pluton)
• staroceltyckie matrony – symbole płodności, urodzaju, związane także ze śmiercią i światem zmarłych
• słowiański Weles/Wołos

Czasem do bóstw chtonicznych zalicza się także bóstwa wulkanów i ognia podziemnego oraz pierwsze bóstwa związane z ziemią.

Zobacz też: bóstwa uraniczne, mitologia

Przypisy:

1. Chthonios, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon.

Bibliografia

1. Władysław Kopaliński: Słownik mitów i kultury tradycji. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987. ISBN 83-06-00861-8.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Planeta_chtoniczna
(…)
Nazwa planety wywodzi się z greckiego słowa chthónios (χθόνιος) znaczącego „w, pod, poniżej ziemi”^[1]; samo słowo „chtoniczne” używane jest w mitologii greckiej do określania bóstw świata podziemnego.

…..

Tyle polskojęzyczna wiki. Na ten temat nie ma tam nic więcej, czyli nie ma nic o χθόνιος, chthónios, jako ‘w, pod, poniżej ziemi’, czy χθών chthṓn, jako ziemia. Ani jednego słowa więcej…

Podsumujmy:
Słowo chthṓn, poza znaczeniem jako rzekomo „ziemia”, ma również inne znaczenia, jak „w, pod, poniżej” itp. powierzchni, także wody (patrz tradycja pustynna) itp. Źródłosłowu wywodzącego znaczenie tego słowa w tzw. j. greckim lub jakimkolwiek innym, po za j. słowiańskim brak! Jeśli ktoś z Was znalazł takowe, proszę to tu opublikować.

Zobaczy teraz czy możemy znaleźć coś więcej na ten temat w j. polskim.

http://encyklopedia.naukowy.pl/B%C3%B3stwa_chtoniczne
http://encyklopedia.naukowy.pl/Apollo_%28mitologia%29

Jest tu wiele ciekawostek… ale nic więcej nie wiadomo nadal, o źródłosłowie rdzenia cHTHoN. Proszę zwrócić uwagę, na nazwy bóstw, ale nie tylko.

Ale, ale, co my tu mamy?!!

Click to access 06_sobotkazn.pdf

Historia badań etymologicznych w świetle koncepcji i metod współczesnej lingwistyki
Uniwersytet Mikołaja Kopernika Instytut Języka Polskiego Piotr Sobotka
Str 281.
(…)(8) żywiołów (πῦρ ‘ogień’, ὕδωρ ‘woda’, ἀήρ ‘powietrze’, γῆ ‘ziemia’)(…)

Czyli, co ZieMia/SieMia po grecku, wg Platona, to także γῆ, nie tylko χθών?!!

Sprawdźmy więc źródłosłów słowa γῆ.

https://pl.glosbe.com/el/pl/%CE%93%CE%B7
γη – uziemienie; ziemia; podłoże; kraj; świat; lądowy; podstawa; ląd; Ziemia
ακαλλιέργητη γη – nieużytki
ανακτημένη γη – ziemia odzyskana pod uprawę
γεωργική γη – ziemia rolnicza

http://pl.wiktionary.org/wiki/%CE%B3%CE%B7
γη
Podobna pisownia Podobna pisownia: Γη • γῆ
γη (język nowogrecki)
synonimy:
(1.3) ξηρά, στεριά
wyrazy pokrewne:
rzecz. Γη, γήπεδο
etymologia:
gr. γῆ (γαῖα)

Teraz co mówią na ten temat źródła angielskojęzyczne:

http://en.wiktionary.org/wiki/%CE%B3%E1%BF%86
Ancient Greek
Etymology: Of uncertain origin; perhaps Pre-Greek/Pre-Indo-European.
Pronunciation
5th BC Attic: IPA: /ɡɛ᷇ː/
1st BC Egyptian: IPA: /ɡe/
4th AD Koine: IPA: /ɣi/
10th AD Byzantine: IPA: /ʝi/
15th AD Constantinopolitan: IPA: /ʝi/

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0057:entry=gh=
γῆ , ἡ, occasionally in Hom., freq. in Hes., and the only form in Att. Prose for γαῖα: dual
(…)

http://en.wiktionary.org/wiki/%CE%93%E1%BF%86
Γῆ • (Gê) (genitive Γῆς); f, first declension
the Earth, personified as a goddess
Derived terms: Γαῖα (Gaîa)
Descendants: Greek: Γη (Gi)

http://biblehub.com/greek/1093.htm
STRONGS NT 1093: γῆ
γῆ, genitive γῆς, ἡ (contracted from γεα, poetic γαῖα)(…)
Strong’s Exhaustive Concordance: country, ground, land, world.
Contracted from a primary word; soil; by extension a region, or the solid part or the whole of the terrene globe (including the occupants in each application) — country, earth(-ly), ground, land, world.
Forms and Transliterations
γαίαις γαις γαιών γη γῇ γῆ γηγενείς γηγένεσι γηγενών γην γῆν ΓΗΣ γὴς γῆς ge gê gē gē̂ gêi gē̂i gen gên gēn gē̂n GeS gês GĒS gḕs gē̂s

Podsumujmy:
Słowo γῆ (γαῖα) w tzw.  j. greckim oznacza „ziemia”, ma również inne określenia, jak „chthṓn+ios” itp. czyli np. cHŁoNNA, cHŁoNąCa, pocHŁaNiająca, itp. i jest to zgodne z jej istotą, patrz religia i mitologia tzw. grecka. Źródłosłowu wywodzącego znaczenie tego słowa w tzw. j. greckim lub jakimkolwiek innym, po za j. słowiańskim brak! Jeśli ktoś z Was znalazł takowe, proszę to tu opublikować.

…..

Zobaczmy teraz , czego można dowiedzieć sie o rdzeniu cHTHoN, w językach innych niż polski:

…..

http://en.wiktionary.org/wiki/chthonic
Etymology
From Ancient Greek χθών (khthṓn, “ground”) +‎ -ic.
Pronunciation
(UK) IPA(key): /ˈkθɒnɪk/
(US) IPA(key): /ˈθɑ.nɪk/
Adjective
chthonic (not comparable)
Dwelling within or under the earth.
The young pantheon had remanded their elders to the role of smouldering, chthonic gods; to inhabiting dark, deep places, hidden from mortal eyes and influence.

http://en.wiktionary.org/wiki/%CF%87%CE%B8%CF%8E%CE%BD#Ancient_Greek
Ancient Greek χθών
Etymology
From Proto-Indo-European *dʰéǵʰōm, with the Proto-Indo-European cluster *dʰgʷʰ- metathesizing into Proto-Greek *kʷʰtʰ-. Cognates include Sanskrit क्ष (kṣa) and Latin humus.
Pronunciation
IPA: /kʰtʰɔ᷄ːn/ → /xθon/ → /xθon/
Noun χθών • (khthṓn) (genitive χθονός); f, ground, soil, surface of the earth, earth, world, land, country

http://en.wikipedia.org/wiki/Chthonic
Chthonic (UK /ˈkθɒnɪk/, US /ˈθɒnɪk/ from Greek χθόνιος khthonios [kʰtʰónios], „in, under, or beneath the earth”, from χθών khthōn „earth”)^[1] literally means „subterranean”. The translation of meaning discusses deities or spirits of the underworld, especially in Greek religion. The Greek word khthon is one of several for „earth”;^{[not verified in body]} it typically refers to the interior of the soil, rather than the living surface of the land (as Gaia or Ge does), or the land as territory (as khora (χώρα) does).^{[not verified in body]} It evokes, simultaneously, abundance and the grave.^{[not verified in body]}

Chthonic and Olympian

While terms such as „Earth deity” or Earth mother have sweeping implications in English, the words khthonie and khthonios had a more precise and technical meaning in Greek, referring primarily to the manner of offering sacrifices to the deity in question.

Some chthonic cults practised ritual sacrifice, which often happened at night time. When the sacrifice was a living creature, the animal was placed in a bothros (βόθρος, „pit”) or megaron (μέγαρον, „sunken chamber”). In some Greek chthonic cults, the animal was sacrificed on a raised bomos (βωμός, „altar„). Offerings usually were burned whole or buried rather than being cooked and shared among the worshippers.

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=xqo%2Fnios&la=greek&prior=*zeus
χθόνιος in, under,

https://glosbe.com/el/en/%CF%87%CE%B8%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%BF%CF%82
chthonic (adjv )
dwelling within or under the earth

http://www.myetymology.com/greek/chthonios.html
Etymology of the Greek word chthonios (χϑόνιος)
the Greek word chthonios, χϑόνιος
derived from the Greek word chthon, χθών, χϑών
derived from the Proto-Indo-European root *dhghem-
Derivations in other languages
English chthonian, Italian ctonio

http://www.myetymology.com/greek/chthon.html
Etymology of the Greek word chthon (χθών, χϑών)
the Greek word chthon, χθών, χϑών
derived from the Proto-Indo-European root *dhghem-
Derivations in Greek
allochthon, chthonios, autochthon

Proto-Indo-European root *dhghem-
the Proto-Indo-European root *dhghem-
Derivations in other languages
Greek chthon, Greek chamai, Latin homo, Latin humus, Russian zemĭ

http://www.yourdictionary.com/chthonian
chthonian [t̸hō′nē ən]
adjective
designating or of the underworld of the dead and its gods or spirits
Origin of chthonian
Classical Greek chthonios, in the earth ; from chthōn, the earth: see homage
Adjective: chthonian
Pertaining to the underworld; being beneath the earth.
Related terms: Chthonia, chthonic
Origin: From Ancient Greek χθόνιος (khthonios, “in or under the ground”), from χθών (khthōn, “ground”).

http://english-c.simple-dictionary.com/definitions/?word=chthonian
Chthonian Definition
Webster
1.0 Word Classification
Chtho/ni/an, a. [Gr. in or under the earth, fr. , , earth.]
→1.1 Definition
Designating, or pertaining to, gods or spirits of the underworld; esp., relating to the underworld gods of the Greeks, whose worship is widely considered as more primitive in form than that of the Olympian gods. The characteristics of chthonian worship are propitiatory and magical rites and generalized or euphemistic names of the deities, which are supposed to have been primarily ghosts.

Etymology: From Ancient Greek χθόνιος (khthonios, “in or under the ground”), from χθών (khthōn, “ground”).
Pronunciation: IPA(key): /ˈkθəʊnɪən/ IPA(key): /ˈθəʊnɪən/

Adjective chthonian (not comparable) Pertaining to the underworld; being beneath the earth. 1955: …I intend to apply the name chthonian to all gods and spirits of the earth, whether their functions are concerned with agriculture or with the grave and the world beyond, or (as often) with both. — W.K.C. Guthrie, The Greeks and Their Gods (Beacon Press 1955, p. 219)

http://www.memidex.com/chthonic
Definition: dwelling beneath the surface of the earth, chthonian | nether
Etymology: with suffix „-ic”, from Greek khthonios „of the earth, in the earth”, from (Source: Online Etymology)

http://starling.rinet.ru/cgi-bin/etymology.cgi?single=1&basename=dataiepokorny&text_recno=620&root=config
Number: 620
Root: ĝhðem-, ĝhðom-, Gen.-Ablativ ĝh(ð)m-és
English meaning: earth
German meaning: `Erde, Erdboden’
General comments: aus der Schwundstufe entwickelte sich ĝhm-, von wo der einfachere Anlaut ĝh- auch auf hochstufige Formen übergriff (über die ai. Anlaute jm-, gm- neben kṣm- vgl. Johansson Xenia Lideniana 1912, S. 116-126)
Material: Vgl. zum Anlaut noch Wackernagel Ai. Gr. I 129, 241, pp. 109, 209bɣ, III 241 ff., Schwyzer Gr. Gr. I 326, 631, 10, Benveniste BSL. 38, 139 ff., Specht Dekl. 241.

Ai. St. kṣam-, Nom. Sg. kṣā́ḥ (= av. zā̊) f. `Erde, Erdboden’ (Akk. kṣām = av. ząm; Lok. kṣámi und *kṣām, wenn kṣā́man aus dieser Form mit Postposition *en `in’ zu erklären ist, vgl. ai. pári-jman `rings auf der Erde’; Instr. jmā́; Gen. jmáḥ, sekundär gmáḥ, kṣmáḥ); kṣámya-ḥ `auf der Erde befindlich, irdisch’;

av. zā̊, Akk. ząm, Lok. zǝmē, Gen. zǝmō `Erde, Erdboden’;

gr. χθών f. `Erdboden’ (*χθώμ; danach mit ν auch Gen. χθονός, χθόνιος `unterirdisch’ usw.), χαμαί ursprüngl. `zur Erde hin’, dann auch `auf der Erde’ (bis auf die andere Vokalstufe = apr. semmai `nieder’ und vermutlich auch = lat. humī `zu Boden’), χαμα̃ζε `zur Erde nieder’, χαμηλός `niedrig’, χθαμαλός `niedrig’ (: lat. humilis), vielleicht νεο-χμός `neu, unerhört (auf der Erde?)’;

phryg. ζεμελω (thrak. Σεμέλη) `Mutter Erde’ (?), auch phryg. ζέμελεν βάρβαρον ἀνδράποδον Hes. (vgl. russ. čelovek `Mensch’ und `Diener’) ; Γδαν Μα `Xθών Μα̃’ kann echt phryg. sein (idg. ē > phryg. ā), gd- : z- wie ai. kṣāḥ : av. zā̊;

alb. dhe `Erde’ (= χθών) ; vgl. gr. Δημήτηρ, dor. Δᾱμά̄τηρ, thess. Δαμμάτηρ, äol. Δωμάτηρ; illyr. Δω-, Δαμ- (Pisani IF. 53, 30, 38) aus idg. *ĝðhō, bzw. Vokat. *gðhom; über Δαμία, Beiwort der Demeter, s. WH. I 321;

lat. humus (aus *homos) `Erde, Erdboden’, wahrscheinlich Umformung eines alten Kons.-St.*ĝhom-; daher auch f. wie χθών; humilis `niedrig’ (: χθαμαλός); im Osk.-Umbr. *homi-teros, -temos als Kompar. Superl. vom Lok. *homi `unten’ (: ai. kṣámi) : osk. hu[n]truis `īnferīs’, huntrus `inferōs’; umbr. hutra, hontra `īnfrā’, Abl. hondomu `īnfimō’; umbr. hondu `pessumdatō’ aus *hon(d)-tōd; über lat. hūmānus s. unten;

air. dū, Gen. don `Ort, Stelle’ (Pedersen KG. I 89, s. auch unten zu duine; die Entw.von ĝhð zu d- stimmte zu t aus -kþ- in art `Bär’ aus erkþos; n statt m wie in χθόνος aus der Vorstufe *dōn – aus *dōm – von dū verschleppt);

lit. žẽmė, lett. zeme, apr. same, semme `Erde’, semmai `nieder’ (: χαμαί, s. oben), lett. zem `unter’ (wohl Verkürzung des Lok. zemē); lit. żẽmas, lett. zẹms `niedrig’;

aksl. zemlja `Erde’; dazu auch aksl. zmьja `Schlange’ (`auf der Erde kriechend, χθαμαλός’), zmьjь `Drache’.

Dazu Worte für `Mensch’ als `Irdischer’:

lat. homō, -inis `Mensch’, alat. hemō (auch in nēmō `niemand’ aus *ne-hemō), Akk. hemōnem; zu humus wohl hūmānus `menschlich’, mit unklarem Vokalismus (*hoim- würde zum oí des air. Pl. doíni `Menschen’ stimmen, falls hier alter Diphthong vorläge, aber für ein idg. *gðhoim- fehlt jede Wahrscheinlichkeit; s. auch unten); osk.-umbr. *homōn- (Ablautstufe *ĝhom- wie humus, gegenüber lat. hemōn- oder einzeldialektischer Umlaut aus *hemōn-), osk. humuns `hominēs’, umbr. homonus `hominibus’;

got. guma, aisl. gumi, ags. guma, ahd. gomo `Mensch, Mann’, nhd. in Bräuti-gam (idg. *ĝhemon- oder *ĝhomon-);

lit. (alt) žmuõ (Daukša m. Akk. žmūnį) `Mensch’, heute žmogùs, žmõgus (g-Formans wie in aksl. mǫ-žь) `Mensch’, apr. smoy (leg. smoa?), weitergebildet apr. smunents m. `Mensch’, smonenawins ds., und smūni f. `Person’, lit. žmonà f. `Frau’, žmónės Pl. m. `Menschen’ (Akk. Pl. žmónis dial. aus idg. ĝhmōnens).

Pedersen (KG. I 69, 89, 116, 173) stellt hierher auch air. duine, cymr. dyn, corn. bret. den `Mensch’, urk. *doni̯o- aus *ĝhðomi̯o- = χθόνιος, ai. kṣamya-ḥ; das wäre allerdings der einzige Beleg für kelt. ni̯ aus mi̯; es könnte Übertragung des n aus dem Paradigma *dōn `Ort, Stelle’ (s. oben) erwogen werden. Doch wäre dann der Pl. air. doíni, nir. daoine `Menschen, Leute’ (echter Diphthong) von duine zu trennen; weit wahrscheinlicher wird doíni als *dheu̯eni̯o- oder *dhou̯eni̯o- und duine usw. als tiefstufiges *dhuni̯o- mit got. diwans `sterblich’ verbunden (s. *dhu̯en- unter dheu- `sterben’); unwahrscheinlich Borgström NTS. 12, 83 f.;

toch. A śom `Bursche, Jüngling’, В śaumo, Pl. śāmna `Mensch’ (: lat. hemōnem); s. Pedersen Tochar. 107 f.;

hitt. te-e-kan (tegan), Gen. tagnās `Erde’ und toch. A tkaṃ, Gen. tkanis, В keṃ ds. werden durch Metathese aus *ĝ(e)ðhom-, *ĝh(e)ðhom (Pedersen Group. 41 f.), dieses aus idg. *dh(e)ĝhom (Kretschmer Gl. 20, 66 f.) erklärt; dagegen mit beachtlichen Gründen Beuveniste Mél. Van Ginneken 193 ff.; eine Wurzel *dhegh- setzt auch Specht Dekl. 241 an; ich würde die hitt. und toch. Formen mit Benveniste lieber fernhalten.

References: WP. I 662 ff., WH. I 654 f., 663 ff., 869, Trautmann 369.
PIE database Pages: 414-416
pokorny-root,pokorny-meaning,pokorny-ger_mean,pokorny-comments,pokorny-material,pokorny-ref,pokorny-pages,pokorny-piet,

Search within this database
Indo-European etymology :
Search within this database
Proto-IE: *g’hom-en-, *g’hmō-
Meaning: man, person
Baltic: *ǯmō̃ (gen. *ǯmun-es); *ǯmā-g-u- m., *ǯmā̂-n-ā̂ f., *ǯmā̂-n=
Germanic: *gum-an- m.
Latin: homō, gen. hominis (OLat hemō) `Mensch; Mann’, nēmō, -inis `niemand’
Other Italic: Osk humuns `hominēs’; Umbr homonus `hominibus’
Russ. meaning: человек
References: WP I 662 f
Comments: Lith -g- in žmōgùs the same as *g(h) in Slav *mǫžь < *man(w)-g-i̯o-.
piet-meaning,piet-balt,piet-germ,piet-lat,piet-ital,piet-rusmean,piet-refer,piet-comment,

Search within this database
Baltic etymology :
Search within this database
Proto-Baltic: *ǯmō̃ (gen. *ǯmun-es); *ǯmā-g-u- m., *ǯmā̂-n-ā̂ f., *ǯmā̂-n=
Meaning: person
Indo-European etymology: Indo-European etymology
Old Lithuanian: žmuõ, acc. žmunį, dual. nom.-acc. žmune (Daukša) `Mensch’
Lithuanian: žmōgù-s, pl. žmṓnēs `Menschen, Leute; einfache Leute, Landbevölkerung’, žmōnà `Frau, weibliche Person, Gattin’
Old Prussian: smoy; smunents ‚Mensch’, smonenawins ‚ds.’; steison smūni Person Ench. 61:10
baltet-meaning,baltet-prnum,baltet-olith,baltet-lith,baltet-oprus,

Search within this database
Germanic etymology :
Search within this database
Proto-Germanic: *gumēn
Meaning: man, person
IE etymology: IE etymology
Gothic: guma m. (n) `man’
Old Norse: gumi m. `Mann, Mensch’
Norwegian: gume
Old Swedish: gumi, gumme
Old English: guma, -an m. `man’
English: bridegroom
Old Frisian: breid-goma m.
Old Saxon: gumo m.
Middle Dutch: brūde-gome `bruidegom, pasgehuwde man’
Dutch: bruidegom m.
Old Franconian: brūde-gomo m.
Old High German: gomo m.
Middle High German: gome, goume, md. gume wk. m. ‚mann’, gom-man m. ‚mann’
German: Bräutigam m.
germet-meaning,germet-prnum,germet-got,germet-onord,germet-norw,germet-oswed,germet-oengl,germet-engl,germet-ofris,germet-osax,germet-mdutch,germet-dutch,germet-olfrank,germet-ohg,germet-mhg,germet-hg,

http://en.wiktionary.org/wiki/Appendix:Proto-Indo-European/d%CA%B0%C3%A9%C7%B5%CA%B0%C5%8Dm
Proto-Indo-European
Etymology
From *dʰeǵʰ-. Noun
*dʰéǵʰōm f (oblique stem *ǵʰm-) earth

Declension

[hide ▲]Declension of *dʰéǵʰōm, per Ringe 2006:48

	Singular	Dual	Plural
Nominative	*dʰéǵʰōm	—	—
Vocative	*dʰéǵʰom	—	—
Accusative	*dʰéǵʰōm	—	—
Instrumental	*ǵʰméh₁	—	—
Dative	*ǵʰméy	—	—
Ablative	*ǵʰmés	—	—
Genitive	*ǵʰmés	—	—
Locative	*ǵʰdʰsém(i)	—	—

• Kloekhorst 2008 reconstructs the original paradigm as nom. sg. *dʰéǵʰ-m, acc. sg. *dʰǵʰ-ém-m, gen. sg. *dʰǵʰ-m-ós.

Derived terms

• *dʰǵʰm̥mō (“earthling, human”) (from extended locative *dʰǵʰm-én (“on the earth”))

Synonyms

• *h₁er-

Descendants

• Albanian: dhe (< *dzō < *dʰgʰem)
• Anatolian:
  • Hittite: (te-e-kán [tēkan]) (gen. (ták-na-aš [taknas]))
  • Luwian
    • Hieroglyphic: (takam)
    • Cuneiform: (tijamm(i))
• Armenian:
  • Old Armenian: ցամաք (cʿamakʿ, “dry; dry land”)
• Balto-Slavic: *źemē (from the accusative *ǵʰem-m̥)
  • Latvian: zeme
  • Lithuanian: žẽmė
  • Old Prussian: semmē
  • Slavic: *zemja
• Celtic: *gdū (< *gdō, *gdon-)
  • Old Irish: dú (gen. don < *gdonos)
• Hellenic:
  • Ancient Greek: χθών (khthṓn)
• Italic:
  • Latin: humus
• Indo-Iranian:
  • Indic:
    • Sanskrit: क्ष (kṣa), क्षम् (kṣám) (gen. jmáḥ)
  • Iranian:
    • Avestan: (zā̊)(acc. (zəm))
    • Kurdish:
      • Kurmanji: zevî
      • Sorani: zewî
    • Ossetian: зӕхх (zæxx)
    • Middle Persian: zmyk’ (zamīg)
      • Persian: زمی (zami), زمین (zamin)
• Tocharian
  • Tocharian A: tkaṃ
  • Tocharian B: keṃ

…..

Podsumujmy:
Słowo chthṓn i jego pochodne nie mają ŻADNEGO źródłosłowu wywodzącego znaczenie tego słowa w tzw. j. greckim lub jakimkolwiek innym poza j. słowiańskim. Znaczenie jako rzekoma „ziemia”, to WTORNE PÓŹNIEJSZE UPROSZCZENIE PIERWOTNYCH LICZNYCH ZNACZEŃ rdzenia (TN) i jemu podobnych, odnajdywanych TYLKO I WYŁĄCZNIE w j. słowiańskich, jak np. tzw. j. polski!

Powtarzam:
Jeśli ktoś uważa, że nie mam racji, proszę o podanie dowodu ma wywiedzenie rdzenia cHTHoN z *g’hom-en-, *g’hmō- lub *dhghem-, *dʰeǵʰ- lub innych 🙂

Dopisek:
Z oTcHŁaNią wiąże się kolejne „greckie” słowo, jak MeGaRoN, którym zajmiemy się wkrótce, podobnie jak słowiańskim słowem c(h)aŁoŚĆ… Ciekawe, czy już ktoś z Was domyśla się o jakim tzw. greckim słowie będzie mowa…

http://en.wikipedia.org/wiki/Chthonic
(…)
While terms such as „Earth deity” or Earth mother have sweeping implications in English, the words khthonie and khthonios had a more precise and technical meaning in Greek, referring primarily to the manner of offering sacrifices to the deity in question. Some chthonic cults practised ritual sacrifice, which often happened at night time. When the sacrifice was a living creature, the animal was placed in a bothros (βόθρος, „pit”) or megaron (μέγαρον, „sunken chamber”). In some Greek chthonic cults, the animal was sacrificed on a raised bomos (βωμός, „altar”). Offerings usually were burned whole or buried rather than being cooked and shared among the worshippers.” (…)