169 „Wypędzeni 1939… Deportacje obywateli polskich z ziem wcielonych do III Rzeszy”. Nowa książka pod redakcją Jacka Kubiaka i Agnieszki Łuczak

Zamiast wstępu:

~kj [wczoraj]
Tak, to dziwne, że w III RP częściej słyszałem o niemieckich wypędzonych, a nie słyszałem o polskich! To jednak tak ma wyglądać, według znanej gazety. Polacy mają być wszystkiemu winni i za wszystko przepraszać i zapominać o zbrodniach dokonanych przez SĄSIADÓW – tak także tych wywodzących się z mniejszości narodowych w aparacie bezpieki w PRL. Na szczęście to trwające 25 lat kłamanie powoli się kończy i mam nadzieję, że pozwoli to nam budować na nowo wspólnotę, gospodarkę i bezpieczeństwo.

Wysiedlenie Polaków z Wielkopolski, 1939 r./Bundesarchiv/CC BY-SA 3.0 de

http://ksiazki.wp.pl/gid,17844378,tytul,Ukazala-sie-ksiazka-Wypedzeni-1939-o-niemieckich-deportacjach-Polakow,galeria.html

Ukazała się książka ”Wypędzeni 1939…” o niemieckich deportacjach Polaków

Niemiecka zbrodnia

Okoliczności i przebieg deportacji obywateli polskich, mieszkańców ziem wcielonych do III Rzeszy, prezentuje książka „Wypędzeni 1939… „. To jedno z nielicznych wydawnictw dokumentujących tę jedną z pierwszych niemieckich zbrodni wojennych.

Według różnych szacunków historyków, z ziem zachodniej i północnej części II Rzeczpospolitej, które zostały wcielone do III Rzeszy, w latach 1939-1944 deportowano na teren Generalnego Gubernatorstwa, pozbawiono majątku lub umieszczono w gettach od miliona do półtora miliona Polaków i Żydów. W niemieckie ręce trafiło na wcielonych ziemiach blisko 100 proc. polskiego majątku.

Wysiedlenie Polaków z Wielkopolski, 1939 r./Bundesarchiv/CC BY-SA 3.0 de

Dla Polaków i Niemców

Publikacja pod redakcją Agnieszki Łuczak i Jacka Kubiaka przy współpracy Małgorzaty Schmidt i Janusza Zemera zawiera m.in. materiały z poświęconej deportacjom wystawy „Wypędzeni 1939…”, prezentowanej od 2009 roku w całej Polsce. Wydawnictwo zostało przygotowane w formie dwujęzycznego albumu: po polsku i po niemiecku.

Książka „Wypędzeni 1939… Deportacje obywateli polskich z ziem wcielonych do III Rzeszy” zawiera ponad 200 fotografii i dokumentów obrazujących historyczne konteksty deportacji, ich przebieg, losy polskich wysiedleńców, jak również zasiedlanie dawnych polskich ziem przez Niemców. Zawiera również teksty omawiające genezę i efekty niemieckiej polityki względem obywateli polskich po wybuchu II wojny światowej.

Lokalizacje, z których niemiecka organizacja VoMi przesiedlała volksdeutschów na teren Kraju Warty i Pomorza Nadwiślańskiego w miejsca po wysiedlonych Polakach i Żydach/Bundesarchiv/CC BY-SA 3.0 de

”To jest wciąż nieznana historia”

– To jest wciąż nieznana historia. Dzieje Polaków mieszkających podczas II wojny światowej na ziemiach wcielonych do III Rzeszy nie przebiły się do wyobraźni i pamięci zbiorowej. Wysiedlenia z Wielkopolski, Pomorza i ziemi łódzkiej, terror i egzekucje były doświadczeniem mieszkańców tych ziem od pierwszego dnia agresji niemieckiej w 1939 roku. A przecież ziemie te stanowiły 25 proc. przedwojennej II Rzeczpospolitej – powiedziała PAP jedna z autorek książki, naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Poznaniu dr Agnieszka Łuczak.

W październiku 1939 roku do III Rzeszy wcielono ponad 91 tys. km kw. ziem II Rzeczypospolitej na których mieszkało ok. 10 mln osób. Historyk prof. Czesław Łuczak wyliczył, że wypędzenia obywateli polskich z tych terenów dotknęły około 1,5 mln osób.

Obóz w Biłgoraju dla wysiedlonych z Zamojszczyzny/PAP

Wywóz, pozbawienie mienia, zakładanie gett

Ponad 400 tys. osób zostało wywiezionych do Generalnego Gubernatorstwa. Blisko 500 tys. pozbawiono domów i mienia. Ok. 600 tys. osób pochodzenia żydowskiego trafiło do gett – niemal wszyscy zostali wymordowani. Majątek obywateli polskich przejąć mieli niemieccy przesiedleńcy ze Wschodu, z ziem będących w strefie wpływów ZSRR. Według różnych szacunków, z krajów bałtyckich, Ukrainy i Besarabii i innych obszarów sprowadzono do nowych okręgów Rzeszy od 500 do ponad 600 tys. Niemców.

Ofiarami wysiedleń byli w pierwszym rzędzie ziemianie, fabrykanci, kupcy, członkowie polskich organizacji społecznych i politycznych, a także inteligencja i powstańcy wielkopolscy. Wywózkę Polaków i Żydów organizowała niemiecka administracja pod kontrolą ustanowionego w październiku 1939 roku Komisariatu Rzeszy ds. Umacniania Niemczyzny. Deportacjom towarzyszyły egzekucje i masowe mordy.

Tegoroczna wystawa ”Wygnańcy” w Parlamencie Europejskim w Brukseli przygotowana przez IPN/PAP

”Poligon zbrodni”

Współredaktor książki i współautor wystawy Jacek Kubiak podkreślił, że deportacje obywateli polskich były dla Niemców „poligonem zbrodni, pierwszą tej skali operacją obezwładniania i degradowania wielkich mas ludzkich”.

– W europejskim, a także chyba i polskim dyskursie historycznym, zbrodnia tych deportacji przesłonięta jest przez Holocaust i obozy śmierci. To zrozumiałe – Holocaust skalą przesłania inne nazistowskie zbrodnie. Ale warto sobie uświadomić, że są one ze sobą powiązane, że nie można ich rozpatrywać w izolacji – ocenił. Według relacji ofiar wypędzeń, Niemcy przychodzili do ich domów w nocy lub nad ranem. Nierzadko dawano im zaledwie kilkanaście minut na spakowanie się.

~jus [pół godziny temu]
Wyślijcie jeden egzemplarz te książki Grossowi, zapłacę!!!!!!

~gocha [pół godziny temu]
Nas się rozlicza? Nie chcemy uchodźców ? – A DLACZEGO CHCEMY MIEĆ ICH PRZYJĄĆ ???? Kiedy była wojna i nasz kraj zajęli wrogowie to…. DO WALKI STANĘŁY NAWET DZIECI !!!!!! Z info uchodźcy to młodzi chłopcy i mężczyźni !!!!! – A GDZIE ICH MATKI, ŻONY , SIOSTRY!!!! …………………….:(

~444 [wczoraj]
Moi dziadkowie na Kaszubach, przez 5 lat pracowali na własnym majątku, jak parobki, dla niemieckiego obszarnika. Po wojnie z wioski dziadków wywieziono prawie wszystkich mężczyzna „za Ural”. Wróciła garstka… „z pooranym czołem i wyplutymi na gwiazdy zębami”. Cały lud PRL przez 50 lat pracował na swoim terenie dla Rosji. Niemcy i Rosjanie traktują nas jak niewolników.

~Słowo na marginesie! [wczoraj]
Chciałbym zapewnić autorów książki „Wypędzeni 1939 …”, że Polacy nie zapomnieli o tej zbrodni niemieckiej. A szczególnie dotyczy to Polaków urodzonych, wychowanych i zamieszkałych na Pomorzu, w Wielkopolsce oraz na Śląsku. Przypominam, że po zakończeniu Wojny Obronnej we wrześniu 1939 roku, wspomniane wyżej dzielnice II RP zostały bezpośrednio włączone do III Rzeszy. Natomiast bardzo wielu Polaków, którzy nie podpisali jednej z niemieckich list narodowościowych, zostało deportowanych do Generalnego Gubernatorstwa bądź niemieckich obozów koncentracyjnych. Na terenach włączonych do Rzeszy, Niemcy bez pardonu zajmowali polski majątek oraz polskie dziedzictwo kulturalne i historyczne. Oczywiście, dotyczyło to także majątku Żydów polskich oraz innych grup narodowościowych, które zamieszkiwały obszar II RP. Podkreślam, nikt nie zapomniał o tych zbrodniach niemieckich, pamiętamy o nich doskonale. Wbrew pozorom, Polacy nie cierpią na zanik pamięci historycznej. Co prawda w ostatnich 25 latach, zdecydowanie więcej mówiono i pisano na temat okupacji radzieckiej na wschodnich terenach II RP oraz związanych z tym zbrodni wojennych, deportacjach obywateli polskich na Wschód, utracie majątku państwowego i prywatnego itp. Jednak zapewniam raz jeszcze: zbrodni i ludobójstwa Niemców na terenach przez nich okupowanych podczas II wojny światowej – nikt rozsądny nie zapomniał i nie zamierza puścić ich w niepamięć. Przy okazji, dziękuję autorom za kolejną publikację książkową, która omawia zbrodnie niemieckie podczas wojny.

~córka wywiezionego i okradzionego [wczoraj]
Mój tata wraz z rodzicami i bratem został deportowany z własnego gospodarstwa w 1940 roku przez Niemców w mroźną styczniową noc. Niemcy rozebrali ich gospodarstwo do gołej ziemi i użytkowali ziemię do końca wojny. To nie byli faszyści, ani hitlerowcy to byli Niemcy! Dziadkowie wraz z tatą wrócili w 1945 roku po zakończeniu wojny na gołą ziemię. Nigdy Niemcy nie zapłacili żadnego odszkodowania, a teraz znów zmuszają Polaków do podejmowania zachowań na swoją szkodę!!! Gospodarstwo: Góry Zborowskie, gmina Żelazków, powiat kaliski

~ada [wczoraj]
Było „Przebaczamy i prosimy o wybaczenie” – po więc przypominać i podsycać emocje. To już HISTORIA

~wujo Moshe [wczoraj]
@ada ^ Powiedz to Grossowi, który nie tylko zieje nienawiścią powołując się na czasy II wojny światowej, ale jeszcze ubarwia i wymyśla nowe historie. Wszystko po to, aby ukryć, kto finansował Hitlera i zarabia do dziś na skutkach wojny…

~pulpecior [wczoraj]
@ada ^ Powiedz to pani E.Steinbach i tym Polakom którym odebrano domy porzucone przez Polskich-Niemców

~Hobo. [wczoraj]
@ada ^ Przypominać po to, żeby pamiętać. Ci, którzy nie pamiętają swojej historii, są skazani na jej powtarzanie… „Przebaczyć” nie znaczy „zapomnieć”.

…..

http://wyborcza.pl/1,91446,18803665,ukazala-sie-ksiazka-wypedzeni-1939-o-niemieckich-deportacjach.html

Ukazała się książka „Wypędzeni 1939… ” o niemieckich deportacjach Polaków
PAP 13.09.2015 06:24

Okoliczności i przebieg deportacji obywateli polskich, mieszkańców ziem wcielonych do III Rzeszy prezentuje książka „Wypędzeni 1939… „. To jedno z nielicznych wydawnictw dokumentujących tę jedną z pierwszych niemieckich zbrodni wojennych.
Artykuł otwarty w ramach bezpłatnego limitu prenumeraty cyfrowej
Według różnych szacunków historyków, z ziem zachodniej i północnej części II Rzeczpospolitej, które zostały wcielone do III Rzeszy w latach 1939-1944 deportowano na teren Generalnego Gubernatorstwa, pozbawiono majątku lub umieszczono w gettach od miliona do półtora miliona Polaków i Żydów. W niemieckie ręce trafiło na wcielonych ziemiach blisko 100 proc. polskiego majątku.

Publikacja pod redakcją Agnieszki Łuczak i Jacka Kubiaka przy współpracy Małgorzaty Schmidt i Janusza Zemera zawiera m.in. materiały z poświęconej deportacjom wystawy „Wypędzeni 1939…”, prezentowanej od 2009 roku w całej Polsce. Wydawnictwo zostało przygotowane w formie dwujęzycznego albumu: po polsku i po niemiecku.

Książka „Wypędzeni 1939… Deportacje obywateli polskich z ziem wcielonych do III Rzeszy” zawiera ponad 200 fotografii i dokumentów obrazujących historyczne konteksty deportacji, ich przebieg, losy polskich wysiedleńców, jak również zasiedlanie dawnych polskich ziem przez Niemców. Zawiera również teksty omawiające genezę i efekty niemieckiej polityki względem obywateli polskich po wybuchu II wojny światowej.

„To jest wciąż nieznana historia. Dzieje Polaków mieszkających podczas II wojny światowej na ziemiach wcielonych do III Rzeszy nie przebiły się do wyobraźni i pamięci zbiorowej. Wysiedlenia z Wielkopolski, Pomorza i ziemi łódzkiej, terror i egzekucje były doświadczeniem mieszkańców tych ziem od pierwszego dnia agresji niemieckiej w 1939 roku. A przecież ziemie te stanowiły 25 proc. przedwojennej II Rzeczpospolitej” – powiedziała PAP jedna z autorek książki, naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Poznaniu dr Agnieszka Łuczak.

W październiku 1939 roku do III Rzeszy wcielono ponad 91 tys. km kw. ziem II Rzeczypospolitej na których mieszkało ok. 10 mln osób. Historyk prof. Czesław Łuczak wyliczył, że wypędzenia obywateli polskich z tych terenów dotknęły około 1,5 mln osób.

Ponad 400 tys. osób zostało wywiezionych do Generalnego Gubernatorstwa. Blisko 500 tys. pozbawiono domów i mienia. Ok. 600 tys. osób pochodzenia żydowskiego trafiło do gett – niemal wszyscy zostali wymordowani.

Majątek obywateli polskich przejąć mieli niemieccy przesiedleńcy ze Wschodu, z ziem będących w strefie wpływów ZSRR. Według różnych szacunków, z krajów bałtyckich, Ukrainy i Besarabii i innych obszarów sprowadzono do nowych okręgów Rzeszy od 500 do ponad 600 tys. Niemców.

Ofiarami wysiedleń byli w pierwszym rzędzie ziemianie, fabrykanci, kupcy, członkowie polskich organizacji społecznych i politycznych, a także inteligencja i powstańcy wielkopolscy. Wywózkę Polaków i Żydów organizowała niemiecka administracja pod kontrolą ustanowionego w październiku 1939 roku Komisariatu Rzeszy ds. Umacniania Niemczyzny. Deportacjom towarzyszyły egzekucje i masowe mordy.

Współredaktor książki i współautor wystawy Jacek Kubiak podkreślił, że deportacje obywateli polskich były dla Niemców „poligonem zbrodni, pierwszą tej skali operacją obezwładniania i degradowania wielkich mas ludzkich”.

„W europejskim, a także chyba i polskim dyskursie historycznym, zbrodnia tych deportacji przesłonięta jest przez Holocaust i obozy śmierci. To zrozumiałe – Holocaust skalą przesłania inne nazistowskie zbrodnie. Ale warto sobie uświadomić, że są one ze sobą powiązane, że nie można ich rozpatrywać w izolacji” – ocenił.

Według relacji ofiar wypędzeń, Niemcy przychodzili do ich domów w nocy lub nad ranem. Nierzadko dawano im zaledwie kilkanaście minut na spakowanie się.

Niemcy konfiskowali biżuterię, pieniądze i cenne przedmioty. Rodziny nie mogły zabierać ze swoich domów artykułów przydatnych kolejnym, niemieckim mieszkańcom. Musiał im wystarczyć jedynie bagaż ręczny z niezbędnymi przedmiotami: odzieżą, kocami, żywnością. Przed transportem do Generalnego Gubernatorstwa obywatele polscy trafiali do obozów przesiedleńczych i punktów zbornych. Później byli transportowani pociągami w dramatycznych warunkach na obszar GG.

Wystawa „Wypędzeni 1939…” była pokłosiem prowadzonych w 2007 roku w Poznaniu spotkań z ofiarami wypędzeń i ich potomkami. Przygotowana przez Jacka Kubiaka, Małgorzatę Schmidt i Janusza Zemera ekspozycja została zrealizowana przy współpracy z poznańskim oddziałem IPN i Związkiem Miast Polskich. Od 2009 roku prezentowana była w 25 miastach.

…..

opublikowano: 2015-09-01

Wypędzeni 1939…

Najpierw były rozmowy, wspomnienia, relacje świadków wydarzeń sprzed siedemdziesięciu lat. Potem wystawa – zorganizowana w 25 miastach przez Związek Miast Polskich – przejmujące świadectwo okrucieństw II wojny światowej. Wreszcie powstał album, którego współwydawcą jest Wydawnictwo Miejskie Posnania.

Niezwykły i poruszający dwujęzyczny (polsko-niemiecki) album poświęcony jest jednej z najczęściej zapominanych albo wymazywanych ze zbiorowej pamięci hitlerowskich zbrodni, dokonanej już jesienią 1939 roku, wkrótce po wkroczeniu wojsk okupacyjnych na tereny Polski.

Niemcy wyrugowali z domostw i deportowali półtora miliona polskich obywateli – chrześcijan i Żydów z zachodnich i północnych ziem II Rzeczypospolitej. Przychodzili w nocy lub nad ranem z nakazem wyprowadzki, dając czasami zaledwie 15 minut na spakowanie najbardziej potrzebnych rzeczy. Na miejsce dotychczasowych polskich prawnych posiadaczy, w ich domach, w których niemal wszystko musieli pozostawić („by niczego nie zabrakło następnemu właścicielowi”) mieli zamieszkać nowi mieszkańcy – przysłani przez hitlerowców.

Książka stanowi podsumowanie wieloletniej pracy jej autorów Jacka Kubiaka, Małgorzaty Schmidt oraz Janusza Zemera – twórców wystawy „Wypędzeni 1939…”, przygotowanej wspólnie ze Związkiem Miast Polskich, która była eksponowana w 25 miastach.

Autorzy poddają dramat wypędzonych szerokiej refleksji. Na początku książki zamieszczono trzy teksty, autorstwa c. Pierwszy ze wspomnianych tekstów nakreśla historyczne tło i relacjonuje przebieg deportacji. Drugi systematyzuje obraz wysiedleń. Trzeci pokazuje szczególnie los polskiego ziemiaństwa, które niemal w całości zostało wywłaszczone ze swych domów i posiadłości. Wydawnictwo zamyka tekst Andrzeja Porawskiego, wieloletniego dyrektora Związku Miast Polskich, który wyraża nadzieję, że deportacje staną się tematem debaty i refleksji, zarówno w Polsce, jak i w Europie.

Szczególnie ważnym elementem albumu jest bogata ikonografia. Książka zawiera ponad dwieście przejmujących fotografii. Pochodzą one z zasobów Bundesarchiv w Koblencji, Archiwum IPN, Instytutu Zachodniego w Poznaniu, ale też archiwów lokalnych (muzea) czy prywatnych, rodzinnych albumów. Oglądamy osobiste dramaty i tragiczny los całych społeczności, defilady wojsk niemieckich, kolumny ludzi wygnanych ze swych domów, zdjęcia z obozów przesiedleńców, obrazy ulicznych egzekucji.

Widzimy również hitlerowskie obwieszczenia uliczne, a także zdjęcia Niemców bałtyckich i volksdeutschów z Polski wschodniej przesiedlanych do odebranych Polakom domów, mieszkań. W książce ukazane zostały kolejne losów wypędzonych: od dnia wysiedlenia po równie trudne powroty z wygnania. To bardzo ważne wydawnictwo, nie tylko jako zapis historii, ale i dowód pamięci.

Związek Miast Polskich przekazał książkę Bibliotece Raczyńskich, by dostępna w jej Filiach mogła dotrzeć do jak najszerszego kręgu czytelników.

Tomasz Janas

„Wypędzeni 1939… Deportacje obywateli polskich z ziem wcielonych do III Rzeszy”. Pod redakcją Jacka Kubiaka i Agnieszki Łuczak
Wydawcy: Związek Miast Polskich, Instytut Pamięci Narodowej, Wydawnictwo Miejskie Posnania