293 3 Maj… i znów uświetniono święte święto,.. zaraz, zaraz… ale co w sumie uświetniono?

Obraz „Konstytucja 3 Maja 1791 roku” Jana Matejki z 1891 r.(fot. Wikimedia Commons)

A oto krótki, ale bardzo ważny przerywnik, w cyklu artykułów odnoszących się do słowa GRo/o”u/vD,.. który poruszy zagadnienie „widzenia rzeczywistości i jej oceniania i wyciągania wniosków na przyszłość”…

Zaraz pozostawię wszystkich sam na sam z artykułem napisanym dla wp.pl przez Roberta Jurszo, ale najpierw nadmienię jedynie, że o bardzo wielu sprawach ani w tym artykule, ani w komentarzach napisanych do niego nie przeczytałem… Może tylko dlatego, że przejrzałem może z piątą, może szóstą ich część, więc zapraszam do przeczytania innych.

Tymczasem… napiszę o tym, czego tam nie dostrzegłem, ano tego, że:

• to tzw. Komisja Edukacji Narodowej… pod przemożnym nadzorem jezuitów „zaczęła uczyć Polaków ich dziejów”

• tacy Kołłątaje, a później Lelewele,.. masoni, jezuici czy inni tam, zadbali o jej prawdziwość…

• zniesienie wyboru króla, na rzecz powołania na tron dynastii niemieckiej… itd…

Biorąc to wszystko do kupy, czy my wiemy i rozumiemy, co my świętujemy… i czy w ogóle warto to świętować?!!

~oll 2016-05-03 (15:46)
Robert Jurszo – historyk idei, dziennikarz i publicysta. Zajmuje się historią idei politycznych. W szczególności interesuje się dziejami myśli utopijnej oraz relacjami między religią a polityką. W wolnych chwilach – instruktor sztuki przetrwania. I wszystko w tym temacie. A niemieckiej wp dziękujem za umilanie polskiego święta takim „wrzutkami”…

~goorol z gór 2016-05-04 (00:08)
jakoś dziwne, że autor „zapomniał” o najważniejszej sprawie w Konst. 3 Maja. Zniesienie elekcyjności tronu i powołanie na tron rodu Wettynów, jako dziedzicznej dynastii. Ale dla demokratów taka konstrukcja władzy jest niewygodna i przezornie, stronniczo, wybiórczy gadają tylko o ideałach demokracji. Natomiast Konst. 3 Maja zrywała z demokracją odnośnie wyłaniania najwyższej władzy czyli Króla.

~Nick 2016-05-04 (00:06)
Katarzyna II = Sophie Friederike Auguste von Anhalt-Zerbst-Dornburg Niemieckie nasienie.

~toefl 2016-05-03 (16:43)
Było błędem . Najpierw trzeba było uchwalić podatki na armię .Odbudować wojsko umocnić się militarnie i potem rozmawiać z wieloma grupami np po sejmikach o zmianie prawa . Trzeba było zyskać zwolenników a potem wprowadzać prawo . Nowe prawo .

~Janusz 2016-05-03 (15:33)
a teraz wszyscy co tak krytycznie podchodzicie do opini w powyzszym artykule, tylko bez inwektyw wobec autora , prosze sobie wyobrazic nastepujaca sytuacje: – reformy wprowadzane sa powoli i stopniowo, tak aby nie zdenerowowac masy szlacheckie i tych na zewnatrz Polski – Katzryna II, umiera chyba (?) w 1797, jej syn Piotr jest w „teorii” przyjacielem” Polski – po 1800 wojny napoleonskie nadchodza do Polski, i to wlasnie Napoleon decyduje o ustroju polskim (dokladnie to co wprowadzil w Ksiestwie Warszawskim) – to, ze Napoleon ostatecznie przegrywa nie ma juz znaczenia, Polska pozostaje w swym ksztalcie ( byc moze z jakims tam ubytkiem) ale z kompletnie zreformowanym sytemem polityczno-prawnym

~Observateur 2016-05-03 (16:00)
Co daj Boze… amen.

http://historia.wp.pl/title,Czy-uchwalenie-Konstytucji-3-Maja-bylo-bledem-ktory-kosztowal-Polske-niepodleglosc,wid,18302788,wiadomosc.html

Czy uchwalenie Konstytucji 3 Maja było błędem, który kosztował Polskę niepodległość?

WP | dodane 2016-05-02 (17:35) | 654 opinie

Polskę w otchłań nieistnienia popchnęła – i jest to niewątpliwie jeden z największych paradoksów w historii najszej Ojczyzny – chęć uratowania kraju. Lawina, którą wywołało uchwalenie Konstytucji, starła Polskę z mapy Europy na 123 trudne lata – pisze Robert Jurszo, Wirtualna Polska.

Lubimy się chwalić Konstytucją 3 Maja. Z upodobaniem powtarzamy, że była pierwsza w Europie, a druga – po konstytucji Stanów Zjednoczonych – na świecie. Zachwycamy się jej – rzecz jasna, jak na czasy, w których powstała – nowoczesnością i innowacyjnością. I dobrze, bo to naprawdę był światły dokument, dojrzały owoc najlepszych politycznych tradycji polskiego Oświecenia. Konstytucja budziła również podziw współczesnych. Tak pisał o niej Edmund Burke (1729-1797 r.), jeden z ojców politycznego konserwatyzmu: ”Jak dotąd, jest to niezawodnie najczystsze dobrodziejstwo, jakie kiedykolwiek ludzkość spotkało. […] A wreszcie ta ustawa posiada w sobie zawiązek wszelkich przyszłych ulepszeń, i jako na takich podwalinach założona, doprowadzić może do wszystkich trwałych korzyści naszej angielskiej konstytucji”.

Niestety, rozpływając się w pochwałach rzadko przypominamy prawdy równie oczywiste, co nieprzyjemne i już mniej krzepiące na duchu. I nie chodzi tylko o to, że Konstytucja 3 Maja była – jak nazwali ją jedni z jej twórców, Ignacy Potocki i Hugon Kołłątaj – ”ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny”. Zresztą to ostatnie nie było do końca prawdą, bo szerokie masy szlacheckie XVIII-wiecznej Polski były jej przeciwne, gdyż widziały w niej zamach na swoją wolność. Ponura prawda jest również taka, że uchwalenie Konstytucji 3 Maja przyczyniło się do… ostatecznego upadku Rzeczpospolitej.

Państwo istniejące ”teoretycznie”

Brzmi to szokująco i paradoksalnie, prawda? Ale by zrozumieć, dlaczego tak się stało, trzeba cofnąć się kilkaset lat wstecz, do średniowiecza. Właśnie wtedy zaistniał trend rozwojowy, który miał okazać się zgubnym dla Polski. Najogólniej rzecz ujmując, polegał on na rosnącym – stulecie po stuleciu – politycznym znaczeniu szlachty, co odbywało się kosztem władzy monarszej. Najbardziej patologiczną aberracją tego procesu była niesławna zasada ”liberum veto”, która pozwalała na zrywanie sejmów i – tym samym – unieważnianie wszystkich podjętych na nich uchwał. ”Nadmiar wolności politycznych szlachty, w tym prawo wypowiadania posłuszeństwa królowi, nadmiar demokracji – to wszystko okazało się […] katastrofalne” – zauważył w jednym z wywiadów prof. Andrzej Chwalba (”Polacy w przeddzień zaborów”). Niestety, tak hołubiona ”złota wolność” w praktyce oznaczała przedkładanie w coraz większym stopniu przez szlachtę i magnaterię interesów prywatnych i środowiskowych nad dobro wspólne, jakim było Królestwo Polskie. Poszczególni możni skłonni byli układać się z wrogimi Polsce mocarstwami ościennymi nawet na szkodę własnego kraju, jeśli tylko wiązało się to dla nich z jakimiś korzyściami. W takich warunkach król nie mógł prowadzić konsekwentnej, spójnej i – przede wszystkim – skutecznej polityki. Dlatego w XVIII w. Polska – odwołując się do współczesnej metafory – istniała ”teoretycznie”. W praktyce, była rozrywanym wewnętrznymi konfliktami politycznymi, podupadającym tworem politycznym, coraz bardziej zżeranym przez własne fatalne wady ustrojowe, które toczyły ją niczym rak.

Momentem gwałtownego przebudzenia części sił politycznych w Polsce był I rozbiór Polski w 1772 r., w wyniku którego Polska i Litwa utraciły łącznie 211 tys. km². W szczególności młoda szlachta i magnateria, zapatrzona w płynące z Zachodu idee oświeceniowe, skłonna była działać na rzecz naprawy stanu państwa. Rosła świadomość tego, że za opłakany stan kraju w znacznym, jeśli nie głównym, stopniu odpowiada zbyt mocna polityczna pozycja stanów wyższych. Reformatorzy rozumieli, że jeśli państwo ma przetrwać, to arystokracja Rzeczpospolitej musi dokonać politycznego samoograniczenia, albo należy ją do tego zmusić.

Najdojrzalszym efektem tych reformatorskich zapędów był Sejm Czteroletni (1788-1791 r.), którego najdoskonalszym dziełem była uchwalona 3 maja 1791 r. Konstytucja. Zawierała ona kompleksowy program naprawy państwa. Wprowadzała głosowanie większością, znosiła ”liberum veto”, ustanawiała powołany przez króla – ale odpowiedzialny przed parlamentem – rząd, otwierała drogę do społecznego i politycznego awansu mieszczaństwu, podkopując tym samym polityczny monopol arystokracji. Ale to był projekt, który stawał w kontrze nie tylko z wolą ościennych mocarstw, które pragnęły demontażu polskiej państwowości. Kłócił się również z liczącą setki lat rodzimą tradycją polityczną, która, jak wspomniałem, narodziła się już w średniowieczu. Reformatorzy byli w mniejszości a ich pomysły całkowicie rewolucyjne. Jak się miało okazać – nazbyt rewolucyjne, by mogły się udać.

Kamień, który spowodował lawinę

”Można sobie wyobrazić – mówi prof. Chwalba w rozmowie ”Konstytucja 3 maja zgubiła Rzeczpospolitą” – że 3 maja 1791 r. nie uchwalono Konstytucji. Wówczas nie byłoby wojny w jej obronie i drugiego rozbioru. Nie wybuchłoby powstanie kościuszkowskie, które doprowadziło do trzeciego rozbioru i wymazania Rzeczpospolitej z mapy Europy. […] Konstytucja była kamieniem, który spowodował lawinę”.

Sercem tej lawiny był sprzeciw ościennych mocarstw, w szczególności carskej Rosji, która nie zamierzała przyglądać się biernie rozwojowi wypadków za swoją zachodnią granicą. Ona – jak i pozostali rozbiorcy: Austria i Prusy – już od dawna szła odmienną drogą politycznego rozwoju. Nie stawiała na rozpieszczanie kolejnymi przywilejami zachłannej arystokracji, ale dążyła do centralizacji władzy. A to właśnie ona umożliwiała prowadzenie wyraźnej i skutecznej imperialnej polityki międzynarodowej. Caryca Katarzyna II wsparła przeciwną reformom w Polsce konfederację targowicką, która pod hasłem – a jakże! – ”obrony zagrożonej wolności” położyła kres marzeniom o przemianie kraju w monarchię konstytucyjną.

Konstytucja 3 Maja była dziełem ludzi doskonale rozumiejących źródła politycznych bolączek Rzeczpospolitej. Problem polega jednak na tym, że o ile obozowi reformatorów nie brakowało zdolności do wnikliwej analizy fundamentów rozkładu państwa, to zabrakło im praktycznej mądrości politycznej. Błąd leżał nie w idei, ale w działaniu. Prof. Chwalba: ”Prawdziwi mężowie stanu nie uchwalaliby Konstytucji. Krok po kroku kontynuowaliby reformy. Sejm, który rozpoczął obrady w 1788 r., wiele zmienił na lepsze. […] Te zdobycze można było zachować, bo Rosja godziła się na ograniczoną przebudowę państwa. Niestety, polskie elity polityczne nie określiły granic realnych do wykonania zmian”.

Twórcy Konstytucji nie wzięli pod uwagę tego, że jej uchwalenie wywoła skrajny opór konserwatywnie nastawionej – tzn. zainteresowanej zachowaniem status quo – arystokracji. I – jak wspomniałem – Prus, Austrii i Rosji, które dysponowały efektywniejszą w tamtych warunkach kulturą polityczną. Zatem wróg znajdował się nie tylko na zewnątrz kraju, ale też w obrębie jego granic. W takiej sytuacji – jak się wydaje – należało działać w sposób bardziej ostrożny, obliczony na zrealizowanie reform politycznych w dłuższym okresie. Z perspektywy czasu, uchwalenie Konstytucji 3 Maja wydaje się być w swej wymowie symbolicznej gestem pięknym, ale również nierozważnym i nierozsądnym.

Brzmi to zaskakująco, ale Polskę w otchłań nieistnienia popchnęła – i jest to niewątpliwie jeden z największych paradoksów w historii naszej Ojczyzny – chęć uratowania kraju. Bowiem lawina, którą wywołało uchwalenie Konstytucji, starła Polskę z mapy Europy na 123 trudne lata.

Robert Jurszo, Wirtualna Polska

~Precyzyjny 2016-05-03 (16:39)
Kolejny potwornie nudny i chaotyczny artykuł napisany przez filozofa który podejmuje tematy historyczne które chyba sprawiają mu spory kłopot.Przemęczyłem się przez ten tekst z największą udręką. Szanowny Panie Jurszo Polska nie upadła na skutek uchwalenia konstytucji ale na skutek zgodnego i jednoczesnego działania 3 państw. Pozdrawiam

~arek 2016-05-03 (16:38)
Kto protestował przeciwko Konstytucji? Kościół Katolicki bo uderzała w przywileje państwa Watykańskiego i możnowładcy bo ograniczała ich przywileje. Czy Targowicy nie przypomina nam PiS walczący z Konstytucją i Kościół Katolicki chcący utrzymać przywileje dla państwa Watykańskiego??

borsini1 2016-05-03 (16:38)
Błędem TOTALNYM było zawarcie KONKORDATU z okupantem.

~Bolo 2016-05-03 (16:26)
Jeszcze trochę pedagogiki wstydu, a za rok na WP artykuł np. „Czy bycie Polakiem ma sens?”. Autor przedstawi zalety bycia „obywatelem Europy” – na przykładzie obywateli, którzy zyskali paszport Niemiecki.

~niwelator 2016-05-03 (16:21)
Nie czytam co ktoś na pisze pod publiczke szkoda że w tak chorym kraju a widze ze choroba sie poglębia nikt nie czyta konstytucji i nikt nie egzekwuje wukonywania jej art. wszyscy polacy sa równi wobec prwawa ( z wyjątkiem senatorów radnych sędziów prokuratorów ) to poco ta pseudo KOSTYUCJA !!!!!!

~Kindzior 2016-05-03 (15:38)
My tylko świętujemy rocznicy klęsk i hołdujemy ich bohaterów, a groby żołnierzy i pomniki Armii Czerwonej, naszych wyzwolicieli od biologicznej zagłady, bestialsko są niszczone, na polecenie katolickich przywódców. Tak oni rozumieją naukę chrześcijańską, czyli zło dobrem zwyciężaj, niszcząc pamięć i groby poległych ludzi.

~chwyt za kitę 2016-05-03 (16:18)
„…groby żołnierzy i pomniki Armii Czerwonej, naszych wyzwolicieli…” – chyba raczej naszych drugich okupantów.

~zaskoczony 2016-05-03 (17:09)
Konstytucja amerykańska była postępowa i przyczyniła się do rozkwitu. Bliźniaczo jej podobna w Polsce doprowadziła do utraty niepodległości. Trzeba być „geniuszem”, by taką hipotezę postawić.

~Polak 2016-05-03 (16:44)
znowu antypolska propaganda, deprecjonowanie każdego osiągnięcia Polski, wmawiane Polakom że wszystko co zrobili / robią jest złe. Niemieckie media nie mogą pogodzić się że Naród się powoli budzi. Polska dla Polaków.

~norma 2016-05-03 (19:07)
tak, tak wszystko było błędem. Powstanie Warszawskie, teraz Konstytucja i co jeszcze ?

~as 2016-05-03 (18:34)
Tak, tak – powstań nie należało robić, Konstytucji nie należało uchwalać, tylko siedzieć cichutko, a na pewno sąsiedzi nie wyciągnęliby zaborczych łap po nasze ziemie.

~chwyt za kitę 2016-05-03 (16:17)
To nie uchwalenie Konstytucji 3 Maja było błędem,który kosztował Polskę niepodległość. Błędem był brak posiadania armii odpowiedniej wielkości. A błędem nr 2 było niewywołanie ogólnonarodowego powstania w obliczu ostatecznego zagrożenia utraty niepodległości Insurekcja Kościuszkowska objęła tylko niewielką część kraju).

~mason 2016-05-03 (17:47)
Nie wiem,który już raz pouczam kolejnych niedouczonych wyborców ePISkopatu?! Zdrajcami, którzy w Targowicy podPISali konfederację i zdradziecko zaprosili wojska rosyjskie do interwencji w celu zdławienia prób odzyskania niepodległości i naprawy państwa ,byli prymas Polski i biskupi z kilkoma magnatami.Przypominam,że waszą faszyzującą partyjkę PIS wyniosła do władzy ta sama organizacja,która powołała Targowicę do życia,tak więc odwoływanie się do tego akurat hasła przez takich moherków jak wy,jest klasycznym strzałem we własne kolano.

~Fagasso 2016-05-03 (17:30)
Jak tak poczytać komentarze to teraz Prusy Austria i Rosja mogą się tylko cieszyć o zjednoczeniu narodu nie ma mowy każdy ma rację i nikt nie ustąpi wszyscy mają w du.. Polskę. Polska tylko podstępem może znowu stać się prawdziwym państwem oczywiście teraz jest tylko teoretycznie niezależna tylko komu na tym zależy księżom partiom ? Największym postrachem dla UE = deutschland oraz Rosji jest zjednoczenie Polaków więc otwarcie tego zrobić się nie da.

~paving andwalling@gmail.com 2016-05-03 (17:27)
bardzo podobna sytuacja do obecnej gdzie równiez nie chcą oddać władzy i przywilejów które przez ten czas nabyli obecni opozycjoniści z okrzykiem o łamaniu prawa i demokracji .

~jazmmig 2016-05-03 (19:39)
Moim zdaniem wystarczyło ograniczyć prawo veta do ustawy, a nie do całości obrad sejmu. Być może szlachta dałaby na to zgodę. Ale likwidacja veta i konfederacji napotkała na opór, w efekcie którego uchwalono nową konstytucję w sposób nielegalny. Zwołano posiedzenie sejmu nie zawiadamiając o tym przeciwników nowej konstytucji i na tym nielegalnym zgromadzeniu uchwalono konstytucję. Ja osobiście nie dziwię się reakcji szlachty.

~agaton 2016-05-03 (15:59)
Cały wywód tendencyjny bo przemilcza role sprawczą w upadku konstytucji i państwa polskiego Watykanu i jego przedstawicieli rezydujących na ziemiach polskich. To oni odegrali główna rolę w tym upadku. A o tym ani słowa w całym tekście….

~pr 2016-05-03 (21:24)
Do autora tego chłamu. No i jak tam z wiadomościami z historii chłoptasiu? Nic na temat haniebnej postawy katolickiej hołoty w biskupich czapkach? Nic na temat biskupów zdrajców Massalskiego, Kossakowskiego, Skarszewskiego, Sierakowskiego? Nic na temat Targowicy? Nic na temat watykańskiego watażki Piusa VI? Do szkoły nieuku!!!

~teo.log 2016-05-03 (13:55)
Ty zakłamany pismaku. Co takiego było w tej Konstytucji, co mogłoby zagrażać Rosji? NIC. Jedną z ważniejszych, o ile nie najważniejszą rzeczą, było zniesienie poddaństwa, czyli w zasadzie niewolnictwa. Komu to zagrażało? Oczywiście magnaterii, ale przede wszystkim kościołowi katolickiemu, którego ogromne gospodarstwa musiał za darmo obrabiać trzy dni w tygodniu, chłop pańszczyźniany. Kto stworzył Konfederację Targowicką, która wybłagała u Carycy Katarzyny interwencję, przeciw konstytucji. Byli to biskupi Kossakowski, Masalski i wielu innych, ale przede wszystkim sam prymas, Michał Poniatowski, brat króla. Wszystkich biskupów zdrajców powywieszał Tadeusz Kościuszko podczas Insurekcji, a prymas Poniatowski sam odebrał sobie życie. Całe zło tego kraju to kościół katolicki, który popierał zaborców a potępiał powstania, listopadowe czy też styczniowe. Polska ma ze wszystkich krajów europejskich najbardziej zakłamaną historię, i jak widać nie ma odważnego, który chciałby zmienić ten stan rzeczy. Za to PiS tworzy naszą historię na nowo, gloryfikując morderców zwanych żołnierzami wyklętymi i wymazując z pamięci ponad czterdziestoletni okres PRL. Poza tym wszyscy zdrowi.

~we 2016-05-03 (14:11)
Gratuluję komentarza i trzeżwego osądu naszych grzechów. Warcholstwo i prywata gubiło nas w przeszłości i gubi w terażniejszosci.

~xx 2016-05-03 (11:18)
To ogłupiony kler sprowadził klęskę na nasz kraj z chwilą uchwalenia konstytucji: Autor książki „Papiestwo wobec sprawy polskiej” Otton Beiensdorf – pisze: <> – Jak wiemy z historii, lud Warszawy w chwili zbliżania się wojsk rosyjskich pochwycił kilku najbardziej wpływowych biskupów i powiesił ich na miejscu, za aprobatą samego Tadeusza Kościuszki zresztą. Niestety na tym etapie interwencja ta była już mocno spóźniona. * * * Portal sciaga.pl podaje: W roku 2015 budowana od lat w W-wie Świątynia Opatrzności Bożej, wciąż jeszcze stoi niedokończona. Ogólnie postrzegana jest jako pomnik marnotrawstwa gigantycznych kwot z funduszy kościelnych i państwowych. Wierzący człowiek zada sobie pytanie: Czy to jest inicjatywa wspierana przez Boga Najwyższego? Czy Bóg patrzy na to przedsięwzięcie z upodobaniem?

~Historyk 2016-05-03 (13:24)
@xx ^ Ta wersja historii do mnie przemawia.

~Elektronik 2016-05-03 (14:21)
Tak czy siak i tak decydują prywatne interesy ludzi będących przy władzy. Czy to interesy kleru czy ‚zakonu” PO czy PIS ewentualnie Nowoczesnej czy KOD-u liczą się interesy grupy a nie interes społeczny. Jeśli potrafimy określić w którym ugrupowaniu jest więcej interesu prywatnego a ile społecznego to już będziemy bliżej dokonania prawidłowego wyboru partii rządzącej.

~Zbig 2016-05-03 (15:39)
Historyk A do mnie ta wersja historyczna przedstawiona przez ” xx ” nie przemawia. Nawet jeśli papież był przeciwny naszej konstytucji, obawiając się wybuchu nowej rewolucji w Europie Namawiał carycę do rozbiorów czy jakiejś innej interwencji w Polsce. Sam fakt popierania kleru na niższych stanowiskach w kościele mówi za siebie np. sławne homilie ks.Skargi. Gdyby nie kościół, to czy byśmy przetrwali jako Polacy tą ponad wiekową niewolę? śmiem wątpić. A nie uchwalenie konstytucji przez sem mogłoby tylko przedłużyć konanie Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Reformowanie ojczyzny naszej na raty przy ciągłym sprzeciwie obcych dworów i rodzimej magnaterii, czy mogła być skuteczna? Konstytucja 3 Majowa jest dokumentem o narodzie polskim, który chciał naprawiać swoje niepodległe państwo.Państwo osłabione rozpasaną złota wolnością szlachty, które uległo bezwzględnej fizycznej przemocy trzech ówczesnych mocarstw i zdradzieckiej wewnętrznej targowicy.

~do ~Zbig 2016-05-03 (20:47)
Przetrwalibyśmy jako naród.. Spokojnie.. Ludzie świadomi własnego pochodzenia i patrioci to niekoniecznie ludzie ganiający do kościółka czy w ogóle wierzący w boga. Jedno z drugim nie ma nic wspólnego. Pod zaborami Polakom dobrze nie było – a jak Polakowi nie jest dobrze to się Polak buntuje i walczy o swoje. W czym konkretnie pomógł kościół byśmy jak to określasz „przetrwali jako Polacy tą ponad wiekową niewolę?” Tak konkretnie poproszę..

~polak 1234 2016-05-03 (21:03)
Niby racja, ale… Kto ze współczesnych był w stanie przewidzieć reakcję mocarstw ościennych? Rosja, a właściwie caryca Katarzyna była przeciwna rozbiorom, gdyż chciała utrzymać sama kontrole nad Rzeczypospolitą. Król Prus namówił ostatecznie carycę na podział państwa polskiego. Austria? Też nie była zbyt zainteresowana rozbiorami, gdyż zaburzało to istniejący układ sił w europie środkowej. Można gdybać – nie doszło do rozbiorów, Rosja sama interweniuje wykorzystując targowicę za pretekst, toczy się wojna domowa – która kończy się zrujnowaniem kraju, rezygnacją z reform i osadzeniem na tronie Wettina… Formalnie niepodległość by ocalała, faktycznie – bylibyśmy protektoratem Rosji, jak później Królestwo Polskie. Tyle, że w granicach po pierwszym rozbiorze. A jak zachowałaby się szlachta w dobie napoleońskiej, po pokonaniu Prus i Austrii?? Nie zawiązałaby konfederacji, nie poprosiła Napoleona o obronę demokracji przeciw Rosji? Oj, byłaby powtórka z wojny północnej z początków XVIII w. No, ale możemy gdybać….

~nie_historyk 2016-05-03 (15:34)
Autor artykułu ma rację. Zamiast prowokować Rosję (i Prusy) poważnymi reformami ustrojowymi, było siedzieć cicho, udawać dziurę w mapie Europy, rozwijać gospodarkę kraju i edukację, kształcić kadry oficerskie w założonej dwadzieścia lat wcześniej Szkole Rycerskiej i czekać na okazję na uniezależnienie się od Moskali. A okazja była na wyciągnięcie ręki – epoka napoleońska i wojna wszystkich trzech zaborców z Francją.

~tak tak oczywiście 2016-05-03 (16:07)
Jesteś taki „cwany”, bo piszesz to z perspektywy człowieka żyjącego w XXI wieku. Skąd osoba żyjąca pod koniec wieku XVIII miała wiedzieć, że kiedyś dojdzie do wojny(I WŚ), w wyniku której Polska odzyska niepodległość? Wtedy należało wykorzystać każdą nadarzającą się szansę na wyzwolenie. Choćby po to, żeby pokazać, że jesteśmy Polakami. Ale czy wszyscy?

~nie_historyk 2016-05-03 (17:00)
Po pierwsze- uchwalenie Konstytucji 3 Maja istotnie było „super” sposobem na zapewnienie krajowi niezależności. W rzeczywistości chronologia zdarzeń wyglądała tak: 1791 – Konstytucja 3 Maja, 1792- wojna z Rosją, przegrana, bo w tym starciu nie mieliśmy żadnych atutów, 1793 – II rozbiór, 1794 – insurekcja kościuszkowska, 1795 – III rozbiór. Jak frajerzy daliśmy się podpuścić pruskiej dyplomacji do reform ustrojowych wbrew Rosji, których apogeum była właśnie konstytucja, w wyniku czego w ciągu kilku lat stoczyliśmy się po równi pochyłej w polityczny niebyt. A po drugie – gdzie ja pisałem o I WŚ??? Chyba ci się okresy historyczne pomyliły… Pisałem o epoce napoleońskiej, gdy z Francją walczyły zarówno Prusy, Austria jak i Rosja. Ludzie pod koniec XVIII w. nie byli jasnowidzami, ale było czekać spokojnie na pierwszy poważniejszy ferment w Europie, który prędzej czy później musiał się zdarzyć, odpowiednio się do niego przygotować (pod względem gospodarki i kadr oficerskich) i wykorzystać do własnych celów. A nie po frajersku chwytać za szabelkę nie mając w ręku praktycznie żadnych atutów.

~Passer Domesticus 2016-05-03 (22:05)
@ ^ „nie_historyk”-niestety, scenariusz zły. Bo wszyscy (Prusy, Austria, Rosja) wokół mieli : b.dużo wojska, system władzy absolutny, centralną władzę-która w sposób absolutny korumpowała nasze elity. Marszałek Sejmu hr. Poniński (ten od obrazu Matejki z Rejtanem) był na stałej rocznej(tzw. jurgielt) pensji w ambasadzie rosyjskiej. Nasza szlachta sprzedawała swe głosy magnaterii, król był najbardziej zadłużonym królem – pomimo milionowych „kwitów- też brał”. Demokracja szlachecka-nie mogła wytrzymać konfrontacji. Tak jak ~18 tys.(?) naszego wojska konfrontacji z ich armiami.

~k 2016-05-04 (02:38)
Coś tu kolego pominąłeś w tej chronologi: Konfederacja targowicka. Targowiczanie, zdrajcy słusznie powieszeni póżniej przez kościuszkę, wyprosili interwencję zbrojną u carycy stając ze swoimi wojskami po jej stronie. Gdyby nie ONI, a nie konstytucja 3 maja, nie byłoby wojny z rosją w 1972, nie byłoby insurekcji kościuszkowskiej, a być może i kolejnych rozbiorów.

~321 2016-05-03 (07:58)
nie ma to jak obarczyc Polske za nieszcześcia jakie ja spotkały w historii bo rozbiory to przeciez nasza wina bo Rosja,Austria i Prusy zostały zmuszone do tego haniebnego kroku 😛 podobnie sie dzis teze tłumaczy 17 wrzesnia 1939 i pan sie mieni Polakiem?

~ bogu [2016-05-03 09:50]
Jeśli ktoś nie chce utrzymywać własnej armii to będzie utrzymywał cudzą.

~ KOD [2016-05-03 10:39]
I jak ktoś przeciwko swojemu krajowi ściąga interwencję z Moskwy lub Brukseli też. Taka u nas była opozycja, zniszczyć kraj , by pokazać że ONI są żli a my lepsi będziemy jak bracia z zagranicy nam pomogą obalić rząd.

~ HW [2016-05-03 10:39]
Raaany! Na jakim świecie ty żyjesz? Zrobiły to bo MOGŁY i miały w tym interes! A naszą winą było to że byliśmy słabi, sami i nie mogliśmy się temu sprzeciwić! Tak jest od tysięcy lat i tak jest dziś! Jak nie potrafisz sam o siebie zadbać ani nie jesteś nikomu potrzebny żeby ci pomógł to będziesz tylko ofiarą. To nie przedszkole tylko realne brutalne życie! Łzy i szlochy na nikim nie robią wrażenia.

~ Derek2 [wczoraj]
Masz rację, że autor nie może uważać się za Polaka, bo jest mądry i ma rzetelną wiedzę. Szkoda tylko, że artykuł trafia na takich ludzi, którzy używają głowy tylko do czesania.

~ Passer Domesticus [wczoraj]
„321”- myślę, że to nie tak. Wydaje mi się, że w tej grze (rozbiory, wojny etc) nie ma gentleman agreement (dżentelmeńska umowa). Obowiązuje zasada uderzenia : „trzech”-w odpowiednim miejscu, w odpowiednim czasie, z odpowiednią siłą. Konstytucja 3 maja 1791r była potrzebna- ale nie w tym czasie. Król St. A. Poniatowski panował1764-1795 czyli 31 lat, miał czas.. Za póżno.

~szlachcic 2016-05-03 (12:29)
Nie zmuszone czytaj całość ładnie poproszone przez targowiczan z arystokracji i kleru.To były lata Złotej wolności szlachty i kleru oraz liberum veto a chłop i ciemny lud mieli dalej harowac za ochłap z pańskiego stołu a tu nagle jakiś reformy systemu będą musieli słuchać sejmu płacić więcej podatku no i to najgorsze że naród zmondrzeje i pogoni jaśnie Pana och to dopiero by była tragedia.

~Bars 2016-05-03 (12:37)
On przytoczył tylko fakty a z faktami trudno polemizować …Prywata i warholstwo i patologiczna chciwość szlachty doprowadziło do koniecznosci ustanowienia Konstytucji 3go Maja . Wiem, że to przykre .. ale takie sa fakty hisgtoryczne ! Czyz obecnie historia sie nie powtarza ? I będzie sie powtarzała dopoki nie bedziemy nieli madrych przywodcow i nieuleglych obcym mocarstwom … Czy dla Ciebie nie Polak to kazdy kto bezstronnie rozpatruje nasza historię, bez upiększeń i bajkowych cudów ..?

~misiek 2016-05-03 (12:42)
Nie ma to jak obarczać wszystkich w okół za własną głupotę. Karzdy kraj ma taki rząd na jaki zasługuje.

~TOR 2016-05-04 (00:34)
I CO NAM Z TEJ ”PAPIEROWEJ KONSTYTUCJI”–JAKA TOZ WOLNOSC STANOW —NIGDY NIE BYLO ROWNYCH ,ZAWSZE BYLI ROWNIEJSI. CZY DZIS TAK NIE MA ?—RZAD SZYDLO DAL PODWYZKI MINISTROM PO 3000ZL, POSLOWIE PO 1050ZL. A EMERYCI PO 1,50 ZL –PARANOJA.. CZYM JEST WOLNOSC ?. BLOKOWANIEM STRON INTERNETOWYCH, WALKA Z ZUSEM, ZA SWOJE POGLADY JESTES NAZWANY ”2 SORTEM” ANIMALNI, BO JAKIEMUS KONUSOWI ANDROPALZA WYZSZOSCI UDERZA I DOSTAL NAWIEDZENIA IZ JEST WYBRANCEM NARODU . KONSTYTUCJA 3 MAJA DALA PRZYWILEJE SZLACHCIE I KOSCIOLOWI I TYLE . —-A ZEBY BYLO CIEKAWIE TO PODOBNO KONSTYTUCJE 3 MAJA UCHWALALI MASONI.

~raff 2016-05-04 (18:46)
@TOR ^ Wręcz przeciwnie, konstytucja odbierała przywileje szlachcie i kościołowi i dzieliła prawa na ogół społeczeństwa.

~elka 2016-05-03 (20:13)
Konstytucję 3 Maja uchwalono wbrew woli ówczesnej „opozycji”, która natychmiast zaczęła błagać zagranicę o interwencję. Analogię do współczesności widać wyraźnie…Zakusy na zawłaszczenie majątku narodowego wówczas i teraz.Historia udręczonego Narodu POwraca

~MM 2016-05-03 (22:53)
I w ówczesnej opozycji znalazł się Kościół, bo został opodatkowany. Łyso Ci teraz Elka?

~chyba nie 2016-05-04 (02:11)
Polska i tak się wtedy staczała. Seria wydarzeń po uchwaleniu Konstytucji 3 Maja i tak by nastąpiła, tylko może by się rozciągnęła dłużej w czasie – więc samej Konstytucji nie nazwałbym kamykiem, który ruszył lawinę. Państwo istniało tylko teoretycznie, było wewnętrznie zepsute do szpiku – nie mogło wiele dłużej przetrwać.

~bogu 2016-05-03 (09:49)
Dla każdego chociaż troszkę myślącego człowieka to oczywiste. To jedno z tych posunięć , które nas dużo kosztowało. Nie zdziwiłbym się , gdyby okazało się , że uchwalenie Konstytucji akurat w tamtym momencie było prowokacja rosyjską.

~ X X X [2016-05-03 11:16]
Taa, Putina. Gość ma długie łapy.

~ as [wczoraj]
Sugerujesz, że zdrajcami byli Ci co uchwalili Konstytucję? A Ci co brali pieniądze od sąsiadów, z królem na czele, to patrioci? Żałosne. Wiemy już dlaczego prawda historyczna jest tak niebezpieczna dla niektórych. Historia się powtarza. Są ci co biorą pieniądze od obcych, Tusk z Niemiec, Miller z Rosji. Media przehandlowane również obcym i raczej nie przyjaciołom, co widać w naszych trudnych czasach, propaganda przeciw Polsce leje się bez ograniczeń. Czy planowana Nowa Konstytucja środowisk patriotycznych znowu skończy się „ratowaniem” Polski przez sąsiadów? Historia się powtarza?

~ tt [wczoraj]
Biorąc pod uwagę związki króla z carycą to robi się ciekawie…

~emka 2016-05-03 (11:45)
Plan i organizacja Konstytucji 3 Maja to dzieło masonów.

~Zbig 2016-05-03 (22:21)
-bogu Czy konstytucja była prowokacją dla Rosjan? Pewnie też ale była, to konstytucja na tamte czasy bardzo rewolucyjna.Dawała ona wolność chłopom prawie zrównała stany społeczne i była przede wszystkim mocno spóźniona.Takie rewolucyjne rozwiązania przerażały naszych sąsiadów.Obawiali się, że te pomysły rewolucyjne rozleją się na ich podanych co spowoduje bunty i powstania.Generalnie brak zawodowej armii,słabość państwa polskiego rozchwianego złotą wolnością dla szlachty oraz targowica sprowokowała rozbiory. Ale czy dzisiejsze czasy nie przypominają tamtych czasów? Czy zdążymy odbudować armię wdrożyć reformę odbudować przemysł, zachęcić Polaków do powrotu. A historia lubi się powtarzać w wymiarze jeszcze bardziej koszmarnym i krwawym.Wygląda na to, że musiałby być cud. A cuda się zdarzają tym. którzy są warci jego czyli wiernym Bogu.

~czarne chmury 2016-05-04 (02:31)
Raczej pruską. Rosyjska dyplomacja całą Polskę uważała za wyłączną strefą swoich wpływów. W 1793 musiała się nią podzielić z kamratami.

~aoeuaoeu 2016-05-03 (21:56)
Mam nadzieje, ze Polacy w koncu przypomna sobie, ze targowiczanie to przede wszystkim WATYKANSCY CZARNOKSIEZNICY, ktorych potem Kosciuszko z ludem Warszawy wieszal na latarniach. Oczywiscie, za to na nim do dzisiaj psy wieszaja. Polska historia jest zaklamana jak zadna inna zdaje sie… Tylko chyba Ruscy nam dorownuja.

Heniu 2016-05-03 (14:34)
Kościół nie był przeciwnikiem konstytucji 3 maja komuchu

~amer 2016-05-03 (14:44)
nie byl przeciwnikiem?to jakas nowa historiia ,znaczy sie w czasie Insurekcji Kosciuszko niewinych biskupow powiesil ? jak mi przykro ,co do komucha trafiles jak Julek Petz w kleryka Henia

~ppl 2016-05-03 (19:15)
a teraz zamach na konstytucję robi sam rząd. Jednak konstytucja z 3 maja nie była najlepsza dla narodu. Odbierała nawet prawa wyborcze co biedniejszej szlachcie, o chłopach nie wspomnę (jakieś 80% społeczeństwa!!!). Nie była ona ani obywatelska ani demokratyczna i ostatecznie jej spuścizną byl II rozbiór Polski!!! Po rozbiorach najważniejsze dla szlachty było zachowanie jej praw w stosunku do chłopów. Gdyby to się ostało to dziś 10 % społeczeństwa ćwiczyłoby nas batami, Jeden na 10 obywateli umiałby pisać i czytać. Dlaczego jednak nikt nie mówi o konstytucji z czasów księstwa warszawskiego? Znosiła ona niewolę chłopów a naród wprowadzała do parlamentu. Głosiła ze wszyscy obywatele sa równi wobec prawa. Miała jednak tą wadę ze wprowadził ja Napoleon. Było jeszcze Powszechne Pruskie Prawo Krajowe (1794) i jako pierwsze wprowadzało równość wobec prawa nie tylko ze względu na pochodzenie, zamożność ale i na płeć.

~romero 2016-05-03 (12:14)
Wielka Rzeczpospolita to był niespotykany w owym czasie organizm państwowy. Było to pierwszy „Commonwealth” świata. Rzeczpospolita została zbudowana na wartościach tj. wolność wyznania, języka, prawa obywatelskie. Wiele narodów, grup etnicznych, mówiących różnymi językami, o różnych wyznaniach, żyło razem skupionych wokół wspólnych wartości. Ale to co zbudowało I RP również ją zniszczyło. To co początkowo było jej atrybutem uległo deformacji i wypaczeniu w stronę prywaty, uzależnienia od innych państw, braku poczucia jedności, nietolerancji i silnej władzy centralnej. Ten skądinąd wspaniały organizm upadł ponieważ się po prostu zdewaluował. Nie przystawał już pod koniec XVIII w. do zmian jakie zaszły w Europie – silne centralnie rządzone państwa, odrębność, nacjonalizm, armia. Gdyby jednak Konstytucja zaistniała, gdyby państwo zostało zreformowane bylibyśmy prawdopodobnie dzisiaj w zupełnie innym miejscu. Choć do tego nie doszło jest dzisiaj co świętować.

~ republikanin [wczoraj]
pamietaj Rzeczpospolista Szlachecka (czytaj elit) a nie obywateli – powtorze – wg mnie jest to totalny blad w nauce historii Polski niestety powielany przez kolejne pokolenia. Wszyscy w Polsce postrzegaja rozpad Panstwa Polskiego z rozbiorami a tak naprawde rozpoczal sie on wraz z panowaniem Augusta Mocnego tj ok. 1700 roku. Niestety to niedosc ze ten krol zawlaszczyl sobie nasz kraj to jeszcze zaczal wspolpracowac z Rosja (rowniez na drodze militarnej) w celu oslabienia wladzy Sejmu. Pozwolil szlachcie na warcholstwo polityczne a za podatki finansowal prowadzone przez siebie wojenki finansujac wojska saksonskie ktore rowniez stacjonowaly w Polsce a przede wszystkim zawarl porozumienie z carem Piotrem o wprowadzeniu na teren Polski wojsk rosyjskich i od tego czasu to Rosja decydowala o losach naszego kraju. Niestey tego w polskich szkolach nie ucza (sam chodzilem i wiem) ale analiza wydarzen historycznych nie pozwala na inne wnioski. Polecam poczytac o tych latach i samemu ocenic. Fakt Konstytucja 3 maja stanowila zagrozenie dla owczesnego porzadku w Europie i ugruntowanie tych wrecz rewolucyjnych ideii (Francja, Polska Stany Zjednoczone) stanowiloby zagrozenie dla rodow panujacych.

~ alex [wczoraj]
Niestety rozpad Rzeczypospolitej rozpoczął się już dużo wcześniej, na przełomie XVI i XVII w. w czasach Dymitriad i interwencji magnatów polskich w lennach tureckich : w Mołdawii i na Wołoszczyźnie. Efektem tego była klęska cecorska i zagrożenie najazdem ze strony z natury przyjaźnie do Polski ( jako konkurencji dla wrogich Turkom Habsburgów i Moskwy) nastawionego imperium osmańskiego. Efektem tej słabości było też istnienie Kozaczyzny, która z czasem przestała być obrońcą kresów przed Tatarami, a stała się siłą odśrodkową skierowaną przeciw państwu, czego apogeum było powstanie Chmielnickiego. Powstanie kozackie zarysowało mury potężnego dotychczas gmachu Rzeczypospolitej, która od tej pory zaczęła staczać się po równi pochyłej ku przypieczętowanemu rozbiorami upadkowi. Moskwa, do czasu wojen kozackich niezmiennie bita przez Polaków , widząc słabość Polski w obliczu konfliktu z Kozakami, stała się protektorem Kozaczyzny i do końca XVII w zagarnęła całą położoną za Dnieprem część Ukrainy, Kijów, całe Inflanty, Siewierz, Smoleńsk, Psków i inne zdobycze naszych największych królów : Batorego i Władysława IV. Katastrofalna w skutkach wyprawa Sobieskiego pod Wiedeń dopełniła upadku, wzmacniając naszych wrogo nastawionych sąsiadów, a osłabiając pozycję Polski. Gdyby Sobieski nie obraził się ze względów ambicjonalnych na króla Francji, który odmówił jego teściowi , nota bene hulace, pijakowi i bankrutowi, tytułu księcia i gdyby zamiast ruszać przeciw Turkom dotrzymał korzystnych dla nas warunków rozejmu z nimi, turecki podbój Węgier i części Austrii odwrócił by role. Habsburska Austria, która była największym inicjatorem rozbiorów Polski, nie miała by na to siły, a Rosja bez wsparcia Austrii musiałaby się sama bronić przed Turkami i odechciało by się jej interweniować w Polsce. Neutralność wobec Turcji, zresztą zalecana przez Francję, byłaby dla nas najlepszym wyjściem, pozwoliła by w sojuszu z Turcją odzyskać ziemie, jakie zagarnęła nam Moskwa po Wojnach Kozackich i w sumie zachować niepodległy byt po dzień dzisiejszy, a kto wie, czy nie uniknęli byśmy okropieństw obydwu wojen światowych.

~ republikanin [wczoraj]
mozna i tak to pojmowac ale trzeba pamietac ze o sile danego kraju decyduja jego mozliwosci a w tym przede wszystkim gospodarcze. Niezaleznie od bledow jakie popelniano (a praktycznie nie jest mozliwe jakiekolwiek dzialanie bezbledne) to trzeba pamietac ze Polska za Wazy byla silnym Panstwem jego syn Władyslaw IV byl bardzo lubinaym i wyksztalconym Krolem i praktycznie od tego momentu zaczal sie „zjazd” w gospodarce. Niestety Polska utracila znaczenie gospodarcze (zapotrzebowanie na polskie zboze zupelnie spadlo — kukurydza z ameryki zalewala europe) Szwecja zdominowala dostawy stali do krajow europejskich (i tak jest prawie do dzis). No i dodatkowo wyjatkowo nieurodzajne lata w Polsce co dodatkowo poglebilo braki w kasie panstwa. Usamodzielnienie Prus po potopie spowodowalo nakładanie ogromnych cel na polskie zboza przeladowywane w Gdansku (i chyba w Elblagu tez) co niesamowicie wzmocnilo Prusy. Niestety Sobieski byl ostatnim ktory chcial sie z tym definitywnie rozprawic no ale niestety mu sie to nieudalo i od tego czasu rownia pochyla. Konstytucja 3 maja byla proba wyrwania sie Panstwa Polskiego z wplywow Rosji w orbite panstw Habsburgow ale Prusy odebraly to jako zagrozenie dla siebie i wspolnie z Rosja przystapily do rozbiorow . Austrie postrzegam jako ten kraj ktory w rozbiorach chcial zabezpieczyc swoje interesy robiac terytorialny klin w owczesnej mapie Europy – co w I WW dalo nsie poznac bo to min. tereny zaboru austriackiego byly obszarem dzialan wojennych — nie tereny Austrii

~ niko [wczoraj]
Zapomniałeś o 80% ludności Rzeczpospolitej – chłopach pańszczyźnianych, którzy nie mieli żadnych praw poza jednym – mogli zaprowadzić świeżo poślubioną żonę żeby „Pan” mógł ją bzyknąć w ramach prawa pierwszej nocy.

~ republikanin [wczoraj]
oczywiscie ze masz racje (ale zapomnijmy o bzykaniu tak bylo w calej Europie) niestety za krola sasa sie jadlo pilo popuszczalo pasa – to powiedzenie i doswiadczenie historyczne pokazuje jak polskie ELITY podupadly i postrzegaly (a nawet dzis postrzegaja) dobro wspolne – rzeczpospolita czyt. dla dobra wspolnego czyli przede wszystim mojego. To czego przez wiek nie dostrzegaly polskie ELITY dostrzegl nawet sam car i w trakcie powstania styczniowego uwlaszczyl chlopow (co spowodowalo w glownej mierze upadek tego powstania – a ktore w koncowej fazie wlasciwie mialo charakter pernamentnej dywersji dzis nazywanej parytyzantka i moglo trwac w nieskonczonosc) — nasza historia jest doskonała lekcja tylko trzeba ja tylko dobrze odrobic — z przykroscia musze powiedziec ze w POLSKICH SZKOLACH NIE UCZY SIE HISTORII — SA LEKCJE O WYDARZENIACH HISTORYCZNYCH a to jest róznica stad jest taka a nie inna swiadomosc ELIT.

~jaaaaa 2016-05-03 (16:08)
Aż żal, że tak się nie stało, alex. Poza tym wydaje mi się, że Turcja była przeciwnikiem honorowym w przeciwieństwie do naszych zaborców.

~kremp 2016-05-03 (17:03)
Prawo takie było we Francji, dopóki jakiś chłop nie obił kijem chętnego szlachcica a król zrozumiał jaką marną siłą jest szlachta więc zniósł to prawo. Czy w Polsce było? Chyba nie, skoro pańszczyźniana dostawała przysłowiową krowę, gdy miała potomka jako panienka.

~boby 2016-05-03 (17:56)
Drugi po USA

~histeryk 2016-05-03 (18:36)
najpierw wymieniasz „silną władzę centralną” jako wadę I RP, a w następnym zdaniu jako zaletę która pozwoliła triumfować zaborcom… To jak w koncu? A tak poza tym to nacjonalizmy pojawiły się dopiero w XIX w.

~k.cris 2016-05-03 (19:14)
to zmieniła konstytucja 3maja

~Poddaństwo zachowano! 2016-05-03 (14:32)
Dopiero car po powstaniu styczniowym uwłaszczył pańszczyźnianych po polski chłopów! Jaśnie draństwo polskojęzyczne nie chciało tego uczynić! Tak, jak praktyczne poddaństwo zwykłych spółdzielców w spółdzielniach mieszkaniowych pod „wadzą” udzielnych prezesów i ich sitwy.

~Dobry Car 2016-05-03 (21:19)
Kolego, Car był imperatorem i w zasadzie właścicielem wszystkiego co znajdowało się na jego ziemi, razem z chłopami i ich dobytkiem. Chłopom rozdał ziemie odebrane szlachcie i nakazał płacić podatek gruntowy, więc za dobrze na tym nie wyszli. Dalej płacili, tylko już komuś innemu.

~ret 2016-05-03 (20:27)
bez przesady z tą konstytucją .chłop był nadal niewolnikiem i niema się czym zachwucać

~koko 2016-05-03 (12:06)
Największym paradoksem historii jest to, że chłopi w Polsce zawdzięczają swoją wolność zaborcom, którzy znieśli pańszczyznę. Z kolei powszechną elektryfikację wsi, przydział ziemi uprawnej i dostęp do powszechnej bezpłatnej edukacji oraz służby zdrowia zawdzięczają także kolejnemu zaborcy, a nie II RP.

~Daro 2016-05-03 (15:21)
Zniewolenie i biedę, chłopi zawdzięczają zaborcą. Gdyż, RON nie był państwem policyjnym, więc synowie chłopscy mogli opuścić swą wieś na jakiś czas lub na stałe. Przywiązanie było umowne, ale nikt po za magnatami ( głównie Ukraina), nie był wstanie zatrzymać syna chłopskiego przed opuszczeniem swej wsi w poszukiwaniu swojego szczęścia, ani go później szukać. Ludzie luźni przemierzali Polskie i Litwę wzdłuż i wszerz. Państwa zaborcze, wprowadzając paszporty, kontrole przemieszczania się ludności, zlikwidowały możliwość opuszczenia swej wioski, a zwiększając opodatkowanie doprowadzały wszystkie stany do biedy. A jeśli chodzi o likwidacje pańszczyzny i podpaństwa to zapoczątkował Napoleon Bonaparte narzucając to Prusom w pokoju tylżyckim, obok nałożenia kontrybucji, utworzenia Księstwa Warszawskiego, zawarcia sojuszu i udziału w embargu kontynentalnym Wielkiej Brytanii.

~Precyzyjny 2016-05-03 (16:46)
Mylisz się.Zarządca Wielkiego Księstwa Moskiewskiego (Car nie był uznawany za cara przez RP) dał chłopom to do czego nie miał formalnego prawa jako najeźdźca.W Polsce sejm był wybierany przez naród. Historię 2 RP przerwała wojna. Pozdrawiam

~Passer Domesticus 2016-05-03 (10:02)
W filmie A. Wajdy jest scena,że ks. Robak (B. Linda) namawia Sędziego(A. Seweryn) do powstania. Na to A. Seweryn..”Insurekcyją ? Ja z synowcem (Tadeusz-M. Żebrowski) na czele, szlachta na koń siędzie.. I jakoś to będzie”. Jakoś to będzie..Autor R. Jurszo w felietonie ma rację podkreślając rolę uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych. Caryca Katarzyna II (ks. Zofia Augusta Zerbst von Anhalt ) mogła pozwolić istnieć okrojonemu państwu polskiemu uzależnionemu od woli i jurgieltu jej ambasadora (pruskiego też). Ale nie mogła pozwolić na państwo samodzielne z konstytucją 3 maja 1791r. Bo 14 lipca 1789r Francuzi zburzyli Bastylię, 4-5 sierp. zniesiono zależności feudalne, dobra kościelne skonfiskowano, 26 sierp. 1789r ogłoszono antyfeudalną Deklarację Praw Człowieka i Obywatela. Jakobińska rewolucja pod bokiem? Więc- sięgnąć po uzależnienia wewnętrzne: Sew. . Rzewuski, Szczę,. Potocki, Ksaw. Branicki, Szym.. Kossakowski- (de facto Petersburg27 kwie. 1792r)-de iure 14 maja 1792r Targowica /Ukraina. Niestety..

~mm 2016-05-03 (11:19)
Małe sprostowanie:Francuzi Bastylię zburzyli dużo póżniej.14 lipca ją zdobyli.

~Slav 2016-05-03 (11:57)
Bardzo ciekawa wypowiedź. Aż dziwię się, że zacytowany film Wajdy, a nie dzieło Mickiewicza. Nie czepiam się, tylkom zdziwiony 🙂 PZDR!

~do ~Slav 2016-05-03 (21:39)
Przypuszczam że cytat dlatego z Wajdy a nie Mickiewicza – bo to portal WP 😉

~robespierek 2016-05-03 (12:30)
Nie porównujmy Konstytucji francuskiej z konstytucją 3 maja. Może najpierw ją przeczytajcie, a później zabierajcie głos. Przecież to niebo, a ziemia

~obywatel x 2016-05-03 (21:29)
Prawo jest potrzebne, ale przede wszystkim najwazniejszą sprawą jest przestrzeganie tego prawa. A sytuacja wcale tak bardzo się nie zmieniła od czasów średniowiecza i dalszych, bo jest podobnie z egzekwowaniem prawa jak kiedyś, tzn. jesli ktoś jest znany, wpływowy, bogaty i w układzie, to zostanie potraktowany przez „prawo” łagodnie, gdy jesteś zwykłym obywatelem wtedy biada ci.

~antekM 2016-05-03 (11:29)
Finlandia była ówcześnie w podobnym położeniu jak Polska, między dwoma wrogami : Szwecją i Rosją. Wybrała sojusz z Rosją. Finlandią rządzili Finowie w imieniu cara, obce wojska nie panoszyły się, Finowie nie wzniecali powstań i gdy w Królestwie Polskim szalał Nowosilcow po upadku Powstania Styczniowego, następowała rusyfikacja ( a w zaborze pruskim zniemczanie) , to car Aleksander II otwierał w Helsinkach uniwersytet FIŃSKI …

~andzia 2016-05-03 (14:56)
Nasi przywódcy zawsze woleli sięgać po szabelke a nie po rozum, jak obecnie PiS

~Piotrek 2016-05-03 (15:43)
A w Warszawie to nie otwierał Uniwersytetu? No widzisz Polska miała trochę większe aspiracje niż Finlandia.

~andzia 2016-05-03 (16:53)
-Piotrek : W Warszawie nie otwierał natomiast za powstanie styczniowe zarządził terror. Jak więc widzisz, zgodnie z naszymi aspiracjami dostaliśmy w d…, w przeciwieństwie do Finlandii

~SANDRA 2016-05-03 (09:48)
Największym błędem było pójście z odsieczą Wiedniowi.Sobieski popełnił błąd-jakby Austria upadła pokonana przez Turków jednego zaborcy byłoby mniej,a tak własnego kata Polska uratowała.A on?nóż w plecy wbił!

~ MAH [2016-05-03 10:48]
Genialna riposta. Gdzie mam wysłać duże piwo? 😀

~ tomasz z Mogilna [2016-05-03 11:25]
@SANDRA : Mylisz się, to nie był błąd. Pomyśl czemu Putin tak walczy o Ukrainę? Ukraina to bufor dla Rosji tak jak Austria dla Polski w tamtych czasach. Powiem więcej; Bardzo przydatny bufor w obecnych czasach.

~Bars 2016-05-03 (13:06)
Ale wowczas zaborcą byłaby pewnie Turcja !

~alla 2016-05-03 (13:40)
@Bars ^ Nie będzie nam zaborca dzieci islamił

~alex 2016-05-03 (14:35)
Turcja była zawsze wobec Polski przychylnie nastawiona. Nieliczne starcia polsko – tureckie były wywoływane przez warcholących polskich magnatów, dla własnych interesów i ze szkodą dla Rzeczypospolitej realizujących swoją własną politykę w lennach tureckich : w Mołdawii i na Wołoszczyźnie. Turcy najazdami na Polskę odpłacali za wtrącanie się polskich magnatów w sprawy tureckich poddanych. Poza tym Polska, jako wróg Moskwy, będącej dla Turcji naturalnym konkurentem na Wschodzie, była dla Turcji cennym sojusznikiem. Już za czasów Zygmunta Augusta sułtam turecki proponował Polsce wspólne zniszczenie Moskwy, czemu niestety sprzeciwił się Kościół, a papież zagroził królowi ekskomuniką, gdyby wspólnie z „poganami” zaatakował Moskwę. Zaprzepaściło to wielką szansę zniszczenia naszego najgorszego, odwiecznego wroga – Moskwy i zemściło się w czasach późniejszych rozbiorami.

~kawka 2016-05-03 (14:57)
No i gdyby nie Sobieski dzis bys po turecku makaronikiem pisal , wzieli by Austrie a potem … i Polske. Tak troche wyobrazni to by ci nie zaszkodzilo

~Ola 2016-05-03 (16:00)
Nie przewidzisz. Kto by pomyślał, że Austria będzie trzecim zaborcą? Jakie my wojny z nią prowadziliśmy? Już prędzej Szwecja, która miała taki pomysł. Bo że Rosja i Prusy to oczywiste. Niewykorzystane sytuacje się mszczą. Zygmunt Stary powinien włączyć Prusy do Korony, a Wazowiec (chyba najgorszy król) utrzymać dłużej Moskwę. Wydaje mi się, że pycha nas zgubiła. Nie dziwię się. Nasi byli tak wbici w dumę wielkimi zwycięstwami… Poza tym inne nieszczęścia i rządy szlachty.

~cogito-ergo-sum 2016-05-03 (18:19)
właśnie kończę czytać Olivera Bullough’a „Ostatni Rosjanin. Jak ocalić ginący naród?” — b. ciekawa pozycja … I się zastanawiam, dlaczego polskim tzw. „inteligentom” (A. Wajda, D. Olbrychski, …) ZAWSZE bliżej było w ZSRR czy teraz w Rosji do tamtejszej „inteligencji” związanej z aparatem władzy? Weźmy np. takiego D. Olbrychskiego, który jest b. zaprzyjaźniony z Nikitą Michałkowem czyli … apologetą putinizmu! Że ta rzekoma przyjaźń z Michałkowem jest jednostronna przekonał się Olbrychski na przykładzie sprawy reżysera ukraińskiego Olega Sencowa, skazanego przez Putina na 20 lat łagru — okazuje się, że Michałkow mowiąc kolokwialnie, „olał” gwiazdę naszego kina! Podobnie sprawa filmu „Katyń” — w czasie pierwszego pokazu w Rosji, był on dostępny wyłącznie w niszowym kanale TV. Za portalem tvn24.pl: „W 2007 roku Andrzej Wajda nakręcił film „Katyń” o zamordowaniu polskich oficerów przez NKWD w czasie II wojny światowej. W Rosji nie był on pokazywany w kinach. Film został jednokrotnie wyemitowany na niszowym kanale federalnym Kultura, a w dniu katastrofy smoleńskiej, w której zginął prezydent Lech Kaczyński wraz z małżonką i wszystkimi osobami lecącymi do Smoleńska, na kanale Rossija”. Fakty są takie, że dopiero smoleńska tragedia z samolotem Tu-145M pozwoliła wypromować ten film szerszej publiczności! Dlaczego polscy politycy związani z „salonem III RP” de facto odwrócili się od opozycjonistów rosyjskich stanowiących o realnych przemianach demokratycznych? Chyba dlatego, że: 1. demokratyczna opozycja rosyjska nie była zbyt znacząca, a przez to nie była zbyt atrakcyjna dla „salonu III RP” 2. komunizm obalił w pojedynkę idol (dzisiaj, bo było kiedyś inaczej) „salonu III RP” L. Wałęsa („TW Bolek”) — przemiany M. Gorbaczowa to wg Wałęsy nic nie znaczące zdarzenia 3. może najważniejsze: LUSTRACJA! Otóż W Rosji o pełną lustrację cerkwi zabiegał ojciec Gleb Jakunin — to on ujawnił agenturę na najwyższych szczeblach Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej i za to … został wydalony z cerkwi! Ironią jest to, że czegoś podobnego nie było nawet w czasach Stalina! Pozbyli się G. Jakunina bo … POKAZAŁ LISTĘ AGENTÓW! NO, to czy taki „dewiant” może być lubiany przez GW, przez L. Wałęsę? Dlatego GW, inf. o śmierci G. Jakunina ograniczyła do zdawkowego komunikatu! Ale to pokazuje podłość ludzi „salonu III RP” …

…..

A tu o tym, kto i co oficjalnie świętował…

http://wpolityce.pl/historia/291517-vivat-maj-trzeci-maj-dokladnie-225-lat-temu-uchwalono-konstytucje-3-maja-pierwsza-konstytucje-w-europie-druga-na-swiecie

http://wpolityce.pl/polityka/291525-uroczysta-msza-sw-w-intencji-ojczyzny-udzial-w-niej-biora-min-prezydent-andrzej-duda-i-premier-beata-szydlo

http://wpolityce.pl/kosciol/287985-rodzice-widza-potrzebe-tego-zeby-szkola-nie-tylko-ksztalcila-ale-rowniez-wychowywala-dyrektorzy-szkol-katolickich-o-zmianach-w-edukacji-i-wychowaniu

http://wpolityce.pl/spoleczenstwo/289123-40-tys-motocyklistow-na-jasnej-gorze-modlilo-sie-za-polske-i-polakow-zobacz-zdjecia

http://wpolityce.pl/kosciol/291530-50-rocznica-oddania-polski-w-macierzynska-niewole-maryi-akt-religijny-najwyzszej-rangi

http://wpolityce.pl/kosciol/291542-abp-gadecki-na-jasnej-gorze-autentyczny-patriotyzm-oznacza-umilowanie-tego-co-ojczyste

http://wpolityce.pl/kosciol/291477-akt-zawierzenia-matce-bozej-odnowiony-ten-akt-sluzyc-ma-podniesieniu-poziomu-zycia-moralnego-i-religijnego-podkreslil-abp-gadecki

http://wpolityce.pl/kosciol/286225-milenijna-suknia-ponownie-zdobi-cudowny-wizerunek-matki-bozej-na-jasnej-gorze

http://wpolityce.pl/kosciol/291407-abp-gadecki-na-jasnej-gorze-milenijny-akt-trzeba-odkurzyc

http://wpolityce.pl/kosciol/291421-na-jasnej-gorze-mozna-zobaczyc-milenijny-akt-oddania-polski-w-macierzynska-niewole-maryi-matki-kosciola-z-1966-r-zdjecia

http://wpolityce.pl/kosciol/286225-milenijna-suknia-ponownie-zdobi-cudowny-wizerunek-matki-bozej-na-jasnej-gorze

http://wpolityce.pl/kosciol/291542-abp-gadecki-na-jasnej-gorze-autentyczny-patriotyzm-oznacza-umilowanie-tego-co-ojczyste